1
00:00:06,184 --> 00:00:08,762
(Jacque Fresco - założyciel Projektu Venus) Dawno temu często pytałem ludzi:

2
00:00:08,903 --> 00:00:11,236
Myślisz, że kiedykolwiek dotrzemy na Księżyc?

3
00:00:11,375 --> 00:00:14,091
Odpowiadali: "Nigdy w życiu!"

4
00:00:15,085 --> 00:00:19,403
Wtedy mówiłem: "A znasz się na budowie rakiet albo podróżach kosmicznych?" - "Nie."

5
00:00:19,544 --> 00:00:23,574
Więc skąd taki wniosek? - "Po prostu, zdrowy rozsądek."

6
00:00:24,695 --> 00:00:28,792
Jeśli mielibyśmy "zdrowy rozsądek" nie byłoby wojen, ubóstwa, głodu

7
00:00:28,932 --> 00:00:31,263
czy dewastacji środowiska.

8
00:00:31,765 --> 00:00:34,042
Jeśli jesteśmy w stanie wysłać czlowieka na Księżyc,

9
00:00:34,182 --> 00:00:36,974
to z pewnością możemy rozwiązać te problemy.

10
00:00:39,667 --> 00:00:43,130
[Jeff Hoffman, emerytowany astronauta NASA] Kiedy miałem 6 lat, tak jak wiele dzieci

11
00:00:43,270 --> 00:00:46,584
marzyłem o lataniu w kosmos. Jestem na tyle stary,

12
00:00:46,723 --> 00:00:50,686
że jedynymi astronautami byli wtedy Flash Gordon i Buck Rogers.

13
00:00:53,847 --> 00:00:56,880
Postanowiłem więc zostać astronomem.

14
00:00:57,020 --> 00:01:01,535
Miałem szczęście, bo wybrano mnie do pierwszej grupy astronautów lecących promem kosmicznym.

15
00:01:02,857 --> 00:01:04,858
Trenowaliśmy bardzo długo.

16
00:01:04,897 --> 00:01:08,308
Oczywiście, przechodzi się przez wiele różnych symulatorów,

17
00:01:08,448 --> 00:01:11,564
ale kiedy już faktycznie siedzisz w rakiecie,

18
00:01:11,704 --> 00:01:15,721
uświadamiasz sobie: "To nie jest symulator!"

19
00:01:21,972 --> 00:01:25,105
Cały pojazd się trzęsie na płycie startowej.

20
00:01:27,144 --> 00:01:30,706
Potem słyszysz ryk gdzieś spod spodu.

21
00:01:31,046 --> 00:01:33,618
Prom przechyla sie nieco do przodu.

22
00:01:33,759 --> 00:01:36,986
A gdy wraca do pionu,

23
00:01:37,126 --> 00:01:40,126
nagle słyszysz: "Wuum!" - silnik rakiety nośnej odpalił.

24
00:01:40,266 --> 00:01:43,060
Wszystko wibruje i jest niewyobrażalnie głośno.

25
00:01:43,165 --> 00:01:46,339
Przez następne dwie minuty jedyne co odczuwasz, to ogromna ilość mocy,

26
00:01:46,478 --> 00:01:48,786
a ty siedzisz na samym jej szczycie.

27
00:01:56,716 --> 00:01:59,016
Starałem się jakoś to przetrzymać, myśląc:

28
00:01:59,150 --> 00:02:01,449
Mam nadzieję, że to wszystko się nie rozleci.

29
00:02:01,588 --> 00:02:03,588
Ostatecznie wszystko wytrzymało.

30
00:02:04,740 --> 00:02:07,188
Zaczęliśmy patrzeć przez okna.

31
00:02:07,227 --> 00:02:11,203
Błękitne niebo zmieniło się w czerń kosmosu.

32
00:02:11,443 --> 00:02:15,893
Zobaczyłem w oddali wybrzeże Afryki wchodzące w pole widzenia.

33
00:02:16,659 --> 00:02:20,436
Do końca życia zapamiętam to uczucie podczas pierwszego lotu, kiedy uświadomiłem sobie:

34
00:02:21,340 --> 00:02:23,673
Wow! Jestem w kosmosie!

35
00:02:29,556 --> 00:02:32,849
Z orbity wschody i zachody słońca widzisz

36
00:02:32,990 --> 00:02:36,268
16 razy w ciągu doby.

37
00:02:39,187 --> 00:02:41,974
Szczególnie kiedy lecisz nad Ziemią w nocy,

38
00:02:42,114 --> 00:02:45,341
świetnie rozumiesz pojęcie cywilizacji ludzkiej.

39
00:02:47,608 --> 00:02:51,896
Patrząc w dół za dnia, widzisz kolory Ziemi.

40
00:02:52,036 --> 00:02:56,081
Widzisz ukształtowanie terenu, całe kontynenty.

41
00:02:58,479 --> 00:03:01,544
Za dnia można obserwować wiele wspaniałych rzeczy.

42
00:03:01,683 --> 00:03:06,528
Można zaobserwować też zmiany,

43
00:03:06,669 --> 00:03:11,557
jakich ludzie dokonali na planecie i to jest straszny widok.

44
00:03:11,697 --> 00:03:14,203
Podczas ponad 11 lat lotów

45
00:03:14,342 --> 00:03:20,316
obserwowałem jak lasy Amazońskie były stopniowo redukowane.

46
00:03:20,455 --> 00:03:22,526
[Randonia, Brazylia 2010] [24 lata wycinki lasów]

47
00:03:22,667 --> 00:03:25,909
W nocy bez przerwy widać ogień terenów wypalanych na potrzeby rolnictwa

48
00:03:26,050 --> 00:03:28,276
na całym świecie.

49
00:03:29,756 --> 00:03:32,605
Widać było porty które zapychane były mułem.

50
00:03:32,746 --> 00:03:38,246
W Afryce widoczne było, jak każdego roku linia drzew przenosiła się wyżej.

51
00:03:42,127 --> 00:03:46,027
Mamy świadamość globalnego ocieplenia i wiemy co wyrządzamy atmosferze.

52
00:03:46,167 --> 00:03:49,415
Kolejna rzecz, którą pojmujesz naprawdę jasno patrząc z kosmosu,

53
00:03:49,556 --> 00:03:52,584
to jak cienka jest ziemska atmosfera.

54
00:03:56,787 --> 00:04:02,117
Fakt, że widzimy zniszczenie środowiska naturalnego

55
00:04:02,965 --> 00:04:06,030
na Ziemi dokonane przez ludzi, oraz fakt,

56
00:04:07,163 --> 00:04:09,848
że jest ono widzialne z perspektywy kosmosu

57
00:04:09,987 --> 00:04:12,566
znaczy, że nie możemy tego zignorować.

58
00:04:12,705 --> 00:04:18,000
Planeta odpowada na obecność ludzi.

59
00:04:29,533 --> 00:04:33,812
[Carl Sagan, "Błękitna kropka", 1994] Ziemia jest maleńka sceną

60
00:04:33,951 --> 00:04:38,639
na wielkiej kosmicznej arenie.

61
00:04:41,293 --> 00:04:44,212
Pomyśl o rzekach krwi

62
00:04:44,648 --> 00:04:48,026
przelanych przez tych wszystkich generałów i cesarzy

63
00:04:50,706 --> 00:04:53,173
po to, aby w chwale i triumfie

64
00:04:53,314 --> 00:04:56,183
mogli stać się chwilowymi władcami

65
00:04:56,322 --> 00:05:00,399
kawałka kropki. [Ziemia widziana z odległości 3.7 miliarda mil]

66
00:05:00,538 --> 00:05:03,240
Pomyśl o nieskończonych okrucieństwach wyrządzonych

67
00:05:04,011 --> 00:05:07,075
przez mieszkańców jednego kąta tego piksela

68
00:05:07,214 --> 00:05:11,762
na mieszkańcach drugiego kącika, który ledwie daje sie odróżnić od pierwszego.

69
00:05:13,040 --> 00:05:15,701
Jak chętnie zabijają jeden drugiego,

70
00:05:15,841 --> 00:05:18,300
Jak żarliwa jest ich nienawiść.

71
00:05:18,850 --> 00:05:20,860
Nasze pozy,

72
00:05:21,000 --> 00:05:24,214
nasze wyimaginowane poczucie ważności,

73
00:05:26,524 --> 00:05:30,471
złudzenie, że posiadamy jakieś uprzywilejowane miejsce we wszechświecie

74
00:05:32,031 --> 00:05:36,468
jest kwestionowane przez ten punkcik bladego światła.

75
00:05:37,478 --> 00:05:41,208
Nasza planeta jest samotnym pyłkiem

76
00:05:41,512 --> 00:05:44,802
w wielkiej, wszechobejmującej kosmicznej ciemności.

77
00:05:45,442 --> 00:05:48,230
W tej wielkiej przestrzeni nie ma nawet sugestii,

78
00:05:48,370 --> 00:05:50,911
że skądś indziej przyjdzie pomoc,

79
00:05:51,163 --> 00:05:52,927
żeby ocalić nas

80
00:05:53,382 --> 00:05:55,141
przed nami samymi.

81
00:06:01,000 --> 00:06:05,596
Projekt Venus prezentuje

82
00:06:06,309 --> 00:06:09,837
Wybór Należy do Nas

83
00:06:10,511 --> 00:06:14,336
Film dokumentalny autorstwa Roxanne Meadows i Joel'a Holt'a, Muzyka: Kat Epple

84
00:06:14,475 --> 00:06:16,475
CZĘŚĆ PIERWSZA

85
00:06:19,168 --> 00:06:23,047
(Narrator) Po raz pierwszy mamy możliwości, technologię

86
00:06:24,182 --> 00:06:29,318
i wiedzę, żeby osiągnąć globalne społeczeństwo dostatku dla wszystkich.

87
00:06:30,083 --> 00:06:32,170
Nie możemy żyć tak, jak do tej pory,

88
00:06:32,310 --> 00:06:35,521
bo konsekwencje będą przerażające.

89
00:06:38,699 --> 00:06:42,314
Raport ONZ z 2012 roku mówi, że

90
00:06:42,555 --> 00:06:47,490
do roku 2040 spodziewany jest wzrost populacji z 7 do 9 miliardów.

91
00:06:47,990 --> 00:06:51,211
Zapotrzebowanie na surowce wzrośnie wykładniczo.

92
00:06:51,351 --> 00:06:56,378
Prognozy pokazują, że do 2030 zapotrzebowanie na żywność wzrośnie o 50%,

93
00:06:56,562 --> 00:06:58,778
na energię o 45%,

94
00:06:58,918 --> 00:07:00,983
a na wodę o 30%.

95
00:07:01,291 --> 00:07:03,951
Obecnie wyczerpujemy naturalne surowce

96
00:07:04,091 --> 00:07:07,769
o 50% szybciej, niż nasza planeta jest w stanie odnowić.

97
00:07:07,908 --> 00:07:11,985
W takim tempie szacuje się, że będziemy potrzebować trzech kolejnych takich planet,

98
00:07:12,086 --> 00:07:15,206
by sprostać obecnym zapotrzebowaniom na surowce.

99
00:07:16,160 --> 00:07:17,960
Czym jest szóste wyginięcie?

100
00:07:18,000 --> 00:07:20,641
Czy dzieje się to już teraz? Co jest tego przyczyną?

101
00:07:20,701 --> 00:07:24,071
To, co my, jako ludzie, robimy tej planecie,

102
00:07:24,211 --> 00:07:26,966
zmienia podstawowe warunki życia

103
00:07:27,105 --> 00:07:29,713
bardzo szybko i dramatycznie.

104
00:07:30,170 --> 00:07:34,167
(Narrator) A jednak, począwszy od katastrofy ekologicznej po wojnę,

105
00:07:34,697 --> 00:07:38,562
nasz przestarzały system wartości utrwala nas w obłędzie,

106
00:07:38,670 --> 00:07:41,126
zagrażając nam na wielu frontach.

107
00:07:42,927 --> 00:07:48,379
Czy posprzątanie po sobie jest najlepszym na co nas stać?

108
00:07:49,230 --> 00:07:54,581
Czy politycy są skłonni lub w ogóle kompetentni, aby zarządzać otaczającym nas światem?

109
00:07:55,420 --> 00:07:57,657
(Gordon Brown) Proszę pozwolić mi wyjaśnić.

110
00:07:58,016 --> 00:08:00,728
Spokój na sali! Panie Premierze.

111
00:08:01,266 --> 00:08:04,149
(Narrator) Czy nie jesteśmy w stanie po prostu przewidzieć

112
00:08:04,290 --> 00:08:06,668
i zaplanować naszej przyszłości?

113
00:08:07,694 --> 00:08:11,098
Czy z natury jesteśmy niedoskonali tak, że nie można tego zmienić?

114
00:08:11,242 --> 00:08:13,427
(Dziennikarz) Dlaczego po prostu nie użyć plutonu egzekucyjnego? - Cel!

115
00:08:13,987 --> 00:08:17,105
(Narrator) Często słyszymy, że ludzka natura jest niezmienna...

116
00:08:17,963 --> 00:08:19,629
To tylko ludzka natura!

117
00:08:19,971 --> 00:08:22,542
...i że nasze najgorsze wady są wrodzone.

118
00:08:22,682 --> 00:08:24,958
- Jak oni mają przestać być kryminalistami? - Cóż to za bzdura!

119
00:08:25,098 --> 00:08:28,430
Oni tacy się urodzili i nie ma sensu próbować ich zmieniać.

120
00:08:28,887 --> 00:08:33,196
Wyznaczniki Zachowania

121
00:08:33,380 --> 00:08:36,336
[Dr Henry Schlinger Jr.] Myślę, że trudno jest mówić o konkretnej ludzkiej naturze,

122
00:08:36,476 --> 00:08:40,485
tak jak mówimy o ustalonych lub istniejących wzorcach zachowań u pozaludzkich gatunków.

123
00:08:40,539 --> 00:08:42,982
Jednakże u ludzi wyraźnie widać, że uczenie się odgrywa główną rolę.

124
00:08:43,123 --> 00:08:45,706
Ja nawet nazywam ludzi "uczącymi się zwierzętami",

125
00:08:45,846 --> 00:08:49,100
ponieważ ludzie uczą się więcej, niż jakiekolwiek inne zwierzę.

126
00:08:50,278 --> 00:08:54,590
(Narrator) A jednak, mając na uwadze historię naszej agresji,

127
00:08:54,812 --> 00:08:56,927
wojennych zapędów,

128
00:08:57,123 --> 00:08:59,401
zazdrości i nienawiści...

129
00:08:59,744 --> 00:09:01,000
(Żołnierz USA) Kontynuować ostrzał!

130
00:09:01,404 --> 00:09:04,627
(Narrator) ...wciąż musimy się wiele nauczyć.

131
00:09:05,754 --> 00:09:08,540
Ktoś mógłby pomyśleć, że niemożliwym jest po prostu przeoczyć

132
00:09:08,591 --> 00:09:11,153
warunki, w których jesteśmy zanurzeni.

133
00:09:12,971 --> 00:09:15,032
Kultura też wcale nie zna się lepiej.

134
00:09:15,172 --> 00:09:19,367
Kultura nie ma pojęcia, jakie czynniki odpowiadają za kształtowanie ludzkich zachowań.

135
00:09:19,629 --> 00:09:22,802
Dlatego stworzyła swoje własne wyobrażenia

136
00:09:22,942 --> 00:09:26,893
i stosuje projekcję swoich własnych wartości na ludzkie zachowanie,

137
00:09:27,193 --> 00:09:29,134
a potem wmawia nam, że to jest ludzka natura.

138
00:09:29,274 --> 00:09:31,283
I tu się myli.

139
00:09:32,134 --> 00:09:35,563
Obserwujemy teraz gwałtowny wzrost technologiczny w naszej kulturze.

140
00:09:35,703 --> 00:09:39,230
Myślę, że wielu ludzi sądzi, że technologia nas uratuje.

141
00:09:39,370 --> 00:09:42,405
Technologia z pewnością uczyniła nasze życie łatwiejszym pod wieloma względami.

142
00:09:42,538 --> 00:09:44,673
- Znajdź miejsce parkingowe. - Miejsce parkingowe znalezione.

143
00:09:45,104 --> 00:09:47,115
Czasami to było dobre, czasami nie za bardzo.

144
00:09:47,254 --> 00:09:49,381
(Dziennikarz) Drony uzbrojone w rakiety Hellfire...

145
00:09:49,522 --> 00:09:52,955
Jaką zapłatę chciałbyś dostać za szpiegowanie swoich sąsiadów?

146
00:09:53,118 --> 00:09:56,233
Jest jedna technologia, której nie mamy i której straszliwie potrzebujemy,

147
00:09:56,373 --> 00:09:59,546
jeżeli chcemy się naprawdę zmienić, a jest nią technologia zachowania.

148
00:09:59,686 --> 00:10:03,434
Nauka o zachowaniach musi być stosowana tak samo jak fizyka,

149
00:10:03,573 --> 00:10:06,049
chemia oraz biologia.

150
00:10:06,716 --> 00:10:11,592
To jest ten jeden brakujący element naszej kultury.

151
00:10:11,847 --> 00:10:14,080
I to jest właśnie najtrudniejsza kwestia, ponieważ

152
00:10:14,221 --> 00:10:18,187
przeciwstawia się stereotypowi, zgodnie z którym większość ludzi myśli o sobie.

153
00:10:20,491 --> 00:10:23,019
(Narrator) Badanie ludzkich zachowań w taki sam sposób,

154
00:10:23,158 --> 00:10:25,325
w jaki badamy jakiekolwiek inne zjawiska fizyczne,

155
00:10:25,465 --> 00:10:29,377
umożliwi nam zrozumienie czynników odpowiedzialnych za kształtowanie

156
00:10:29,517 --> 00:10:32,414
naszych postaw i naszych zachowań.

157
00:10:32,951 --> 00:10:35,568
Wszyscy naukowcy nauk przyrodniczych zakładają, że przedmiot ich badań

158
00:10:35,708 --> 00:10:39,522
jest prawidłowy i spójny. Gdyby tak nie było, praktykowanie nauk badawczych nie byłoby możliwe.

159
00:10:39,663 --> 00:10:42,188
Naukowcy behawioralni zakładają, że ludzkie zachowania oraz

160
00:10:42,328 --> 00:10:45,412
zachowania innych organizmów również są prawidłowe i spójne.

161
00:10:45,894 --> 00:10:49,227
Brak takiego założenia oznaczałby, że uważamy,

162
00:10:49,368 --> 00:10:52,456
że ludzkie zachowanie jest w jakimś stopniu odłączone od całej reszty natury.

163
00:10:52,596 --> 00:10:54,423
Nie przyjmujemy takiego założenia; przyjmujemy za to założenie,

164
00:10:54,563 --> 00:10:56,524
że ludzkie zachowanie jest częścią natury.

165
00:10:56,663 --> 00:11:00,043
(Narrator) Ludzkie zachowanie jest tak samo prawidłowe jak wszystko inne.

166
00:11:00,183 --> 00:11:03,833
Słonecznik nie odwraca się w kierunku słońca.

167
00:11:03,974 --> 00:11:06,039
Słońce powoduje jego obrót

168
00:11:06,571 --> 00:11:08,258
poprzez oddziaływanie na błony komórkowe.

169
00:11:08,514 --> 00:11:11,818
Żaglówka nie potrafi żeglować; wiatr ją przemieszcza.

170
00:11:13,181 --> 00:11:15,786
Rośliny nie potrafią rosnąć. Są ku temu popychane

171
00:11:16,364 --> 00:11:20,240
przez światło słoneczne, glebę, temperaturę i różne inne czynniki.

172
00:11:21,024 --> 00:11:23,826
Wszystkie rzeczy są popychane przez inne.

173
00:11:24,399 --> 00:11:27,956
Wszyscy ludzie działają pod wpływem jakichś czynników.

174
00:11:29,072 --> 00:11:32,583
Przypomnij sobie, jak mam powtarzała "kubek, stół, lampa,

175
00:11:32,956 --> 00:11:37,106
tata, mama" w kółko i w kółko, dopóki się tego nie nauczyłeś.

176
00:11:38,169 --> 00:11:40,836
Nawet nienawiść rasowa jest wyuczona.

177
00:11:40,975 --> 00:11:44,522
(Prezenter) ... ideały nietolerancji i wyższości rasowej

178
00:11:44,662 --> 00:11:47,117
są wpajanie kolejnym pokoleniom.

179
00:11:47,256 --> 00:11:49,791
Możesz zostać wychowany, aby nienawidzić Afroamerykanów.

180
00:11:49,932 --> 00:11:53,777
Możesz zostać wychowany, aby nienawidzić Żydów, Szwedów, ludzi wszelkiego pochodzenia.

181
00:11:54,277 --> 00:11:56,158
Nienawidzę Filipińczyków.

182
00:11:56,937 --> 00:11:58,535
Nienawidzę Meksykanów.

183
00:11:59,091 --> 00:12:00,591
Nienawidzę ich wszystkich!

184
00:12:00,854 --> 00:12:03,849
Moglibyśmy wychować żydowskiego chłopca w nazistowskiej kulturze.

185
00:12:03,989 --> 00:12:05,489
Stałby się on zagorzałym nazistą.

186
00:12:05,928 --> 00:12:07,048
Pierwotny Sprawca?

187
00:12:07,188 --> 00:12:11,533
(Narrator) Procesy mechaniczne są oparte na wielu współdziałających systemach.

188
00:12:12,464 --> 00:12:14,998
- Co tam masz synu? - Samolot.

189
00:12:15,138 --> 00:12:17,158
Co powoduje, że on lata? Czy to śmigło?

190
00:12:17,298 --> 00:12:20,869
- Śmigło nie zacznie się obracać dopóki nie będzie silnika, prawda?

191
00:12:21,009 --> 00:12:24,757
- A więc to zależy od silnika? - Ale silnik potrzebuje paliwa.

192
00:12:25,445 --> 00:12:28,087
- Domyślam się więc, że to paliwo sprawia, że lata.

193
00:12:28,714 --> 00:12:31,556
- Prawie, ale jeśli nie masz świecy zapłonowej

194
00:12:31,696 --> 00:12:34,336
i tlenu, to paliwo nie zacznie się spalać.

195
00:12:34,475 --> 00:12:36,715
- A więc chodzi o świece zapłonowe i tlen?

196
00:12:37,215 --> 00:12:40,764
- Można by tak przypuszczać, ale nawet z tym wszystkim w pełni działającym,

197
00:12:41,149 --> 00:12:44,916
jeżeli nie masz skrzydeł i odpowiedniego podłoża, aby go unieść,

198
00:12:45,056 --> 00:12:47,076
to nigdy nie oderwie się to od ziemi.

199
00:12:47,216 --> 00:12:50,084
- A więc to podłoże i skrzydła sprawiają, że lata?

200
00:12:50,224 --> 00:12:54,820
- Tak naprawdę jest to zależne od tych wszystkich rzeczy, które wymieniliśmy, synu. To jest skomplikowana maszyna.

201
00:12:54,960 --> 00:12:58,778
Potrzeba wszystkich tych elementów by samolot latał.

202
00:12:58,918 --> 00:13:02,241
Podobnie jest z innymi technologiami, a nawet z ludzkim zachowaniem.

203
00:13:02,381 --> 00:13:06,557
A więc wszystkie te rzeczy powodują, że lata. - Dokładnie, mały!

204
00:13:08,999 --> 00:13:11,903
(Narrator) Tak samo jak mechaniczne systemy, nasze zachowanie

205
00:13:12,043 --> 00:13:14,146
też nie ma pojedynczej przyczyny.

206
00:13:14,440 --> 00:13:19,258
Bóg stworzył dobrych i złych ludzi, koniec dyskusji.

207
00:13:19,884 --> 00:13:23,581
(Narrator) Nasze zachowanie jest wywołane przez wiele współoddziałujących czynników,

208
00:13:23,721 --> 00:13:25,741
które napotykamy.

209
00:13:26,533 --> 00:13:29,818
Otoczenie nigdy nie jest takie samo dla dwóch różnych jednostek.

210
00:13:31,123 --> 00:13:35,895
To naprawdę zaprzecza twierdzeniom, które stawiają ludzie, gdy mówią:

211
00:13:35,995 --> 00:13:38,465
"Mam trójkę dzieci. Były one wychowane

212
00:13:38,605 --> 00:13:41,012
w tym samym otoczeniu, ale wyrosły na zupełnie różnych ludzi."

213
00:13:41,152 --> 00:13:43,511
Zatem według tej definicji, "to samo otoczenie"

214
00:13:43,650 --> 00:13:46,346
odnosi się do domu, w którym mieszkali lub jakich mieli rodziców.

215
00:13:46,638 --> 00:13:49,632
Nie ma czegoś takiego jak "to samo otoczenie".

216
00:13:49,772 --> 00:13:54,201
Jeżeli masz dwójkę dzieci: jednego czterolatka, z którym się bawisz

217
00:13:54,341 --> 00:13:58,485
i siedmiolatka, który stoi tam samotnie z otwartą buzią.

218
00:13:58,980 --> 00:14:02,049
Pytasz "Co się stało?", a dziecko reaguje tak.

219
00:14:03,090 --> 00:14:06,672
W ten sposób wytwarzasz zazdrość i zawiść. To z tego się to wywodzi.

220
00:14:06,812 --> 00:14:09,605
(Dr Schilinger) Z naukowego punktu widzenia środowisko składa się

221
00:14:09,655 --> 00:14:12,686
z interakcji zachodzących z chwili na chwilę pomiędzy twoim zachowaniem,

222
00:14:12,826 --> 00:14:15,816
a wydarzeniami zachodzącymi zarówno w środku, jak i na zewnątrz ciebie.

223
00:14:15,956 --> 00:14:18,379
Otoczenie więc stale się zmienia.

224
00:14:18,707 --> 00:14:21,523
Sadzasz sobie młodsze i starsze dziecko na kolanach.

225
00:14:21,663 --> 00:14:23,315
Mówisz im "Kocham was oboje."

226
00:14:23,455 --> 00:14:27,150
Nigdy nie bawisz się tylko z jednym i nie faworyzujesz żadnego.

227
00:14:27,289 --> 00:14:28,750
Jeżeli mówisz "Twoja siostra może iść do kina na film,

228
00:14:28,889 --> 00:14:30,919
a ty nie pójdziesz, bo nie odrobiłeś lekcji",

229
00:14:31,059 --> 00:14:34,619
to gdy siostrzyczka spadnie ze schodów, na twarzy brata pokaże się szeroki uśmiech.

230
00:14:34,759 --> 00:14:38,510
Nie chodzi o to, że brat jest złą osobą, ale o to, że został niesprawiedliwie potraktowany.

231
00:14:39,706 --> 00:14:42,200
(Narrator) Nawet nasze pojęcie estetyki i piękna

232
00:14:42,340 --> 00:14:45,668
bywa często przypisywane cesze wrodzonej,

233
00:14:45,808 --> 00:14:49,081
ale wnikliwe badania ujawniają, że to postrzeganie

234
00:14:49,221 --> 00:14:52,833
ogromnie się różni w zależności od miejsca oraz momentu w historii.

235
00:14:52,974 --> 00:14:56,640
Uważam, że kanony estetyki i piękna są w większej części wyuczone.

236
00:14:56,779 --> 00:14:59,606
Wszytko co trzeba zrobić, żeby to udowodnić, to przeprowadzenie wielokulturowego badania

237
00:14:59,746 --> 00:15:02,380
na temat tego co ludzie postrzegają jako atrakcyjne i piękne.

238
00:15:02,520 --> 00:15:05,716
Zauważysz, że będzie się to bardzo różnić zależnie od kultury.

239
00:15:05,856 --> 00:15:08,149
Czasami poglądy na ten temat różnią się bardzo nawet w tej samej kulturze.

240
00:15:08,289 --> 00:15:11,278
Są ludzie, którzy noszą mosiężne kółka wokół szyi.

241
00:15:11,418 --> 00:15:12,884
Rozciągają ją w ten sposób.

242
00:15:13,024 --> 00:15:15,812
Jeśli ściągniesz te kółka, to głowa spadnie

243
00:15:15,951 --> 00:15:17,514
i to jest przez nich uznane za piękne.

244
00:15:17,653 --> 00:15:19,825
Na niektórych wyspach, jakie odwiedziłem,

245
00:15:19,965 --> 00:15:23,922
ideałem piękna było, kiedy dziewczyna miała odstające pośladki.

246
00:15:24,062 --> 00:15:25,890
Inne dziewczyny się nie liczyły.

247
00:15:26,130 --> 00:15:28,703
(Prezenter) Może nawet dojść do tego, że dziewczyna zostanie zamknięta w klatce,

248
00:15:28,744 --> 00:15:32,143
aż do momentu, kiedy przytyje prawie 120 kilo, co uczyni ją prawie,

249
00:15:32,283 --> 00:15:35,254
ale nie całkiem spełniającą warunki do małżeństwa w jej kraju.

250
00:15:35,394 --> 00:15:38,188
Rozumiem, że są sugestie dotyczące genetycznego wkładu

251
00:15:38,328 --> 00:15:40,601
w nasze pojmowanie piękna,

252
00:15:40,642 --> 00:15:44,541
ale uważam, że najlepsze z możliwych wyjaśnienie tego,

253
00:15:44,681 --> 00:15:48,634
co stanowi piękno dla danego osobnika, musi pochodzić

254
00:15:48,774 --> 00:15:51,477
ze środowiska tego osobnika; z kultury w której został on wychowany.

255
00:15:51,618 --> 00:15:56,060
Gdyby każdy miał nos o długości 30 cm, to zrobiłbyś sobie operację plastyczną.

256
00:15:56,811 --> 00:15:58,912
Nie ma czegoś takiego jak piękno.

257
00:16:00,239 --> 00:16:02,375
To wszystko jest projekcją.

258
00:16:04,091 --> 00:16:06,399
Jeżeli ożenisz się z najpiękniejszą dziewczyną na świecie,

259
00:16:06,538 --> 00:16:08,903
a ona okaże się być wrzodem na tyłku,

260
00:16:09,043 --> 00:16:11,428
to jej twarz stanie się dla Ciebie brzydka.

261
00:16:12,613 --> 00:16:15,338
(Narrator) Niektórzy badacze sugerują, że to geny,

262
00:16:15,477 --> 00:16:18,943
a nie wychowanie determinują czy ktoś może stać się przestępcą

263
00:16:19,083 --> 00:16:20,886
lub nawet mordercą.

264
00:16:21,389 --> 00:16:24,374
Jeśli zapytasz ludzi co sprawia, że decydują się zostać

265
00:16:24,514 --> 00:16:26,528
lekarzem, prawnikiem czy jakimkolwiek innym specjalistą,

266
00:16:26,668 --> 00:16:29,107
to większość z nich zgodzi się, że ma to związek z wychowaniem:

267
00:16:29,248 --> 00:16:32,353
wpływ ich rodziców, nauczycieli i innych ludzi,

268
00:16:32,493 --> 00:16:36,027
a nie geny. Geny nie decydują o tym, czy zostaniesz prawnikiem lub lekarzem.

269
00:16:36,477 --> 00:16:38,697
(Narrator) Geny nie przekazują nam systemu wartości,

270
00:16:38,836 --> 00:16:41,960
czy poziomu pojmowania, na jakim funkcjonujemy.

271
00:16:42,317 --> 00:16:44,662
Geny nie kształtują naszego zachowania. Geny same w sobie

272
00:16:44,802 --> 00:16:46,901
zostały ukształtowane przez naszą ewolucyjną historię.

273
00:16:47,041 --> 00:16:49,950
Za to nasze zachowanie jest całkowicie kształtowane

274
00:16:50,090 --> 00:16:52,759
przez środowisko, którego doświadczamy.

275
00:16:53,133 --> 00:16:55,826
(Narrator) Zachowanie nie występuje w próżni.

276
00:16:55,966 --> 00:16:59,908
Jest zawsze zależne od znaczącego wpływu środowiska.

277
00:17:00,048 --> 00:17:04,439
Chciałem wiedzieć czy mężczyźni mają naturalne nastawienie wobec kobiet,

278
00:17:04,578 --> 00:17:06,761
czy może się go uczą?

279
00:17:06,902 --> 00:17:10,138
Więc lata temu wybrałem się na pewną wyspę.

280
00:17:11,295 --> 00:17:15,502
Interesującą rzeczą było to, że mieszkańcy wyspy nie nosili ubrań.

281
00:17:16,092 --> 00:17:19,921
Nigdy nie widziałem, aby mężczyzna gapił się na kobiece ciało.

282
00:17:20,298 --> 00:17:22,553
Dzieci pływają nago kiedy są małe.

283
00:17:22,692 --> 00:17:24,449
Chłopcy razem z dziewczynkami.

284
00:17:24,872 --> 00:17:27,600
Na wyspie nie było żadnych podglądaczy.

285
00:17:27,740 --> 00:17:32,249
W chatkach na ścianach nie było żadnych zdjęć nagich kobiet,

286
00:17:32,788 --> 00:17:35,597
ponieważ bycie nagim było normą.

287
00:17:35,738 --> 00:17:37,708
Mówili do dziewczyny "Ja Cię lubić".

288
00:17:37,847 --> 00:17:40,855
Pieścili je od szczytu głowy aż po same stopy.

289
00:17:40,996 --> 00:17:43,049
Nie skupiali się na piersiach.

290
00:17:43,189 --> 00:17:46,187
W naszym kraju mężczyźni skupiają się na kobiecych piersiach,

291
00:17:46,326 --> 00:17:49,047
ponieważ są nauczeni postawy "Hej, obczaj tą laskę!"

292
00:17:49,506 --> 00:17:51,442
Gra w Przerzucanie Winy

293
00:17:51,776 --> 00:17:55,502
- I czyja to wina? - To nie wina Demokratów.

294
00:17:55,642 --> 00:17:57,064
- To nie Twoja wina.

295
00:17:57,203 --> 00:17:59,913
- To wina mediów i wina Republikanów.

296
00:18:00,054 --> 00:18:01,865
To jest także wina firmy ubezpieczeniowej.

297
00:18:02,006 --> 00:18:04,490
- To wszystko wina Obamy!

298
00:18:05,305 --> 00:18:08,187
Tradycyjny pogląd, który daje

299
00:18:08,326 --> 00:18:11,460
jednostce osobistą odpowiedzialność i autonomię

300
00:18:11,599 --> 00:18:14,708
jest tym, który docenia zachowanie tejże jednostki,

301
00:18:14,848 --> 00:18:18,214
ale także z drugiej strony wini ją za jej sposób postępowania.

302
00:18:18,597 --> 00:18:20,975
Obarczanie ludzi winą za ich zachowanie

303
00:18:21,115 --> 00:18:23,500
jest jedną z najbardziej krzywdzących rzeczy

304
00:18:23,641 --> 00:18:26,432
w naszej, tak zwanej, zaawansowanej kulturze.

305
00:18:26,571 --> 00:18:29,814
Ich zachowanie jest ukształtowane przez kulturę, w której zostali wychowani.

306
00:18:30,256 --> 00:18:33,588
Podejście to jest oparte na założeniu,

307
00:18:33,728 --> 00:18:36,426
że jesteśmy wolni, że swobodnie wybieramy nasze zachowanie.

308
00:18:36,861 --> 00:18:40,563
Jednakże naukowy punkt widzenia popiera przeciwne stanowisko.

309
00:18:40,923 --> 00:18:44,090
Naukowa perspektywa jest deterministyczna i sugeruje,

310
00:18:44,230 --> 00:18:47,826
że nasze zachowanie jest rządzone prawami i uporządkowane, ma swoją przyczynę.

311
00:18:47,965 --> 00:18:50,502
Nie istnieje seryjny morderca, który nie miałby przeszłości,

312
00:18:50,643 --> 00:18:52,533
która go takim uczyniła.

313
00:18:52,673 --> 00:18:54,851
Każdy nowojorski gangster

314
00:18:54,990 --> 00:18:58,824
jest kształtowany w ten sposób, poprzez przebywanie z ludźmi takiego pokroju.

315
00:18:59,979 --> 00:19:03,735
(Narrator) Nasze systemy, społeczny i prawny, oskarżają i skazują jednostki.

316
00:19:03,875 --> 00:19:07,559
Jednakże próby modyfikowania zachowań poprzez zastosowanie środków karnych,

317
00:19:07,700 --> 00:19:10,626
pomijają osobiste doświadczenia i otoczenie,

318
00:19:10,767 --> 00:19:12,871
które pierwotnie ukształtowały te zachowania.

319
00:19:13,147 --> 00:19:15,326
(Prezenter telewizyjny) Od klasycznych gangów więziennych

320
00:19:15,848 --> 00:19:17,887
do zakłócających spokój gangów ulicznych:

321
00:19:18,028 --> 00:19:21,011
to niebezpieczna mieszanka dla personelu i współwięźniów.

322
00:19:22,776 --> 00:19:24,749
(Narrator) Badania pokazują, że uczenie się

323
00:19:24,888 --> 00:19:29,016
zmienia zarówno fizyczną, jak i chemiczną budowę mózgu.

324
00:19:29,156 --> 00:19:32,342
Oczywiście jest wiele wpływających na to czynników,

325
00:19:32,482 --> 00:19:36,624
niemniej jednak geny odgrywają znikomą rolę w porównaniu z efektami

326
00:19:36,763 --> 00:19:40,109
ogólnie pojętego otoczenia, na to jak się uczymy.

327
00:19:41,298 --> 00:19:45,749
Żadne chińskie dziecko nie urodziło się ze znajomością chińskiego.

328
00:19:45,888 --> 00:19:49,261
Wiedziałeś o tym? Musiały pójść do szkoły żeby się tego nauczyć.

329
00:19:49,665 --> 00:19:52,869
Żadne francuskie dziecko nie urodziło się ze znajomością francuskiego.

330
00:19:53,269 --> 00:19:55,878
Nie ważne ile lat rodzice mówiliby po francusku,

331
00:19:56,019 --> 00:19:57,480
każde dziecko musi się tego uczyć.

332
00:19:57,619 --> 00:20:02,126
Nasza kora mózgowa jest naprawdę bardzo plastyczna.

333
00:20:02,673 --> 00:20:05,935
Nasze zachowanie jest bardzo elastyczne i łatwo się adaptuje.

334
00:20:06,076 --> 00:20:08,793
Jesteśmy najlepiej adaptującym się gatunkiem na planecie

335
00:20:08,932 --> 00:20:10,903
Jeżeli zapoznasz się z historią ludzkości na Ziemi,

336
00:20:11,042 --> 00:20:13,012
to możesz zauważyć, że nauczyliśmy się dostosowywać

337
00:20:13,153 --> 00:20:15,113
do każdego możliwego środowiska na Ziemi.

338
00:20:15,252 --> 00:20:18,672
Jedyną różnicą pomiędzy kaznodzieją a złodziejem

339
00:20:18,811 --> 00:20:21,080
jest środowisko, w którym zostali wychowani.

340
00:20:22,586 --> 00:20:25,159
(Narrator) Nie dochodzimy do naszych własnych wniosków

341
00:20:25,298 --> 00:20:27,840
bez żadnych zewnętrznych wpływów.

342
00:20:30,984 --> 00:20:33,636
Nie zmieniamy zdania.

343
00:20:33,777 --> 00:20:36,823
Wydarzenia zmieniają nasze zdanie.

344
00:20:39,690 --> 00:20:41,878
- Słyszałeś o braciach Wright?

345
00:20:42,018 --> 00:20:43,143
- Nie.

346
00:20:44,099 --> 00:20:47,082
- Powiedzieli, że chcą zbudować latającą maszynę.

347
00:20:47,983 --> 00:20:50,577
- Nigdy nie będzie żadnej latającej maszyny.

348
00:20:51,567 --> 00:20:54,201
Gdyby Bóg chciał, żeby latali, to dałby im skrzydła.

349
00:20:54,525 --> 00:20:57,721
(Głośny śmiech)

350
00:20:59,307 --> 00:21:02,188
Wydarzenia zmieniają nasze zdanie.

351
00:21:02,596 --> 00:21:04,269
- Zmieniłem zdanie!

352
00:21:04,410 --> 00:21:06,455
- Tak, ja też.

353
00:21:08,332 --> 00:21:11,543
Jeżeli urodziłeś się z wydajniejszym mózgiem,

354
00:21:11,682 --> 00:21:13,929
szybszym niż przeciętny,

355
00:21:14,068 --> 00:21:16,086
to staniesz się faszystą szybciej,

356
00:21:16,226 --> 00:21:19,307
jeżeli wychowujesz się w faszystowskim środowisku.

357
00:21:19,857 --> 00:21:24,142
Dobry mózg nie może odróżnić co jest znaczące, a co nie.

358
00:21:24,281 --> 00:21:27,480
Mózg nie posiada mechanizmu rozróżniania;

359
00:21:27,906 --> 00:21:31,374
tylko doświadczalne dowody na to pozwalają.

360
00:21:32,471 --> 00:21:36,600
Jeżeli otoczenie, które kształtuje nasze wartości pozostanie niezmienione,

361
00:21:37,157 --> 00:21:41,094
to pomimo usilnego nawoływania poetów, księży i polityków,

362
00:21:41,234 --> 00:21:43,969
utrzymają się te same zachowania i wartości.

363
00:21:44,409 --> 00:21:48,509
Jeżeli powiesz ludziom, że nie mogą łowić ryb na określonym obszarze,

364
00:21:49,017 --> 00:21:51,767
a jednocześnie nie zapewnisz im jedzenia

365
00:21:51,906 --> 00:21:55,669
oraz środków do życia, to będą łamać te zakazy.

366
00:21:55,998 --> 00:22:00,555
Wszystkie prawa muszą współgrać z naturą fizycznego świata.

367
00:22:00,945 --> 00:22:03,550
To nie przepisy zapobiegają przestępczości,

368
00:22:03,691 --> 00:22:05,872
ale fakt, czy jesteś wstanie sprostać okolicznościom.

369
00:22:06,180 --> 00:22:09,265
(Dziennikarz) W dzisiejszych czasach, kłusownicy nosorożców przylatują helikopterami,

370
00:22:09,404 --> 00:22:13,271
uzbrojeni w mocne środki uspokajające i piły łańcuchowe.

371
00:22:14,609 --> 00:22:17,367
Róg nosorożca jest obecnie wart więcej niż złoto.

372
00:22:17,508 --> 00:22:19,303
Jeżeli ludzie są bezrobotni,

373
00:22:19,442 --> 00:22:23,471
to zrobią cokolwiek będzie konieczne, aby nakarmić swoje rodziny.

374
00:22:24,021 --> 00:22:27,656
Jeżeli ustanowisz przepis i zabronisz kradzieży jedzenia,

375
00:22:27,797 --> 00:22:31,714
to ludzie będą nadal je kraść, jeśli ich rodzina będzie tego potrzebować.

376
00:22:31,895 --> 00:22:35,184
Każdy przepis ustanowiony przez człowieka, który nie jest dostosowany

377
00:22:35,325 --> 00:22:39,884
do okoliczności i rzeczywistości, będzie łamany.

378
00:22:40,967 --> 00:22:44,740
(Narrator) Wielkie idee i aspiracje, na które liczą ludzie

379
00:22:44,880 --> 00:22:48,934
nie mogą zostać zrealizowane, jeżeli wciąż istnieje niedostatek i wojna.

380
00:22:50,395 --> 00:22:54,336
[Andrew Bacevich - Uniwersytet Bostoński] Kiedy chcą kogoś zbombardować,

381
00:22:54,446 --> 00:22:57,871
to jest niezwykle mało dyskusji na temat tego, ile to będzie kosztować.

382
00:22:57,971 --> 00:22:59,971
Ale kiedy dyskutują na temat tego, czy należy

383
00:23:00,079 --> 00:23:02,312
wesprzeć ludzi, którzy cierpią,

384
00:23:02,452 --> 00:23:05,462
to nagle zaczynamy zwracać szczególną uwagę na koszty.

385
00:23:06,199 --> 00:23:09,381
(Narrator) Żadna kultura nie ocenia ludzkiego zachowania w ten sposób.

386
00:23:09,520 --> 00:23:14,337
Gdyby tak było, to ludzie zaczęliby zastanawiać się co powoduje chciwość,

387
00:23:14,465 --> 00:23:18,743
uprzedzenia, niesprawiedliwość i wojny.

388
00:23:19,140 --> 00:23:22,810
Wychowują cię w wartościach, które dają im władzę.

389
00:23:25,286 --> 00:23:27,825
(Narrator) Niestety wszystkie społeczeństwa aż do teraz

390
00:23:27,964 --> 00:23:33,257
indoktrynowały ludzi ku wartościom, które utrzymują przy władzy tych, którzy już ją mają.

391
00:23:35,644 --> 00:23:38,356
CZĘŚĆ DRUGA

392
00:23:40,039 --> 00:23:42,908
Gdyby nakręcono film o dzisiejszej kulturze

393
00:23:43,048 --> 00:23:48,388
i pokazano go w przyszłości, byłby to horror.

394
00:23:49,707 --> 00:23:52,497
(Narrator) Zbadajmy więc kluczowe czynniki

395
00:23:52,636 --> 00:23:56,664
rządzące życiem ludzi i narodów:

396
00:23:56,883 --> 00:23:58,103
Pieniądze

397
00:23:58,242 --> 00:24:02,630
oraz wartości, zachowania i skutki,

398
00:24:03,034 --> 00:24:04,622
które generują.

399
00:24:04,761 --> 00:24:07,740
- Jaki jest tutaj nagłówek? - Giełda jest ustawiona!

400
00:24:08,849 --> 00:24:11,913
- Nie znasz swojej zdolności kredytowej? - Ja swojej nie znam.

401
00:24:12,053 --> 00:24:15,777
- To jest naprawdę ważne... Czy nie chcesz kupić domu?

402
00:24:16,317 --> 00:24:19,161
(Mówca motywacyjny) Kim jesteś? Czy jesteś zmotywowanym zawodowcem,

403
00:24:19,201 --> 00:24:21,105
którego nic nie powstrzyma przed zdobyciem tego, czego pragnie?

404
00:24:21,246 --> 00:24:24,759
(Spiker telewizyjny) ...i wszyscy są winni ponad dziesięciu oszustw.

405
00:24:24,960 --> 00:24:26,617
Motyw zysku. Rywalizacja.

406
00:24:26,758 --> 00:24:28,869
To jest podstawa systemu kapitalistycznego.

407
00:24:29,009 --> 00:24:32,534
Co znajduje się w twoim portfelu? Czym jeździsz? Co chciałbyś kupić?

408
00:24:33,119 --> 00:24:36,703
(Dziennikarz) Najemnicy świętują rekordowe zyski, niemal największe w historii

409
00:24:36,844 --> 00:24:39,361
przemysłu zbrojeniowego.

410
00:24:39,401 --> 00:24:42,493
Katastrofalny wzrost źle ulokowanej władzy.

411
00:24:42,633 --> 00:24:44,815
Jeśli jesteś częścią przemysłu zbrojeniowego

412
00:24:44,954 --> 00:24:47,366
może jego celem jest więcej wojen.

413
00:24:47,507 --> 00:24:50,690
...pomyśl o dronach, pomagają nam czy przeszkadzają...

414
00:24:50,789 --> 00:24:53,005
...żaden cywil nie będzie zabity lub ranny.

415
00:24:53,145 --> 00:24:53,895
[Wybuch]

416
00:24:54,036 --> 00:24:56,018
(Głos z TV) Zdecydowana większość tych, którzy zginęli,

417
00:24:56,157 --> 00:24:58,437
nie była ważnymi celami...

418
00:24:58,577 --> 00:25:00,174
(Głos) ...I siła pieniądza jest stale obecna ...

419
00:25:00,315 --> 00:25:01,602
Przestarzały System

420
00:25:01,741 --> 00:25:05,406
i trudno to uznać.

421
00:25:06,114 --> 00:25:08,768
"Ciężko było wczesnym formom życia

422
00:25:08,907 --> 00:25:11,144
wyczołgać się z pierwotnego szlamu

423
00:25:11,284 --> 00:25:13,923
bez wyciągnięcia jego części ze sobą." - Jacque Fresco

424
00:25:14,674 --> 00:25:17,067
(Narrator) Będąc reliktem starożytności,

425
00:25:17,669 --> 00:25:21,697
pieniądze obecnie w dużej mierze służą jako mechanizm korupcji,

426
00:25:22,330 --> 00:25:25,884
ograniczania i kontroli w rękach nielicznych.

427
00:25:26,025 --> 00:25:28,608
[Abby Martin, Dziennikarz i Prowadząca] Pieniądz skorumpował wszystko.

428
00:25:28,748 --> 00:25:31,340
Każda instytucja, w jakiej żyjemy, jest skorumpowana przez pieniądz.

429
00:25:31,480 --> 00:25:33,819
Fascynujące dla mnie jest to,

430
00:25:33,960 --> 00:25:37,668
że możemy stać się niewolnikami czegoś, co sami stworzyliśmy,

431
00:25:38,693 --> 00:25:41,263
nie fizycznymi, tylko umysłowymi niewolnikami

432
00:25:41,304 --> 00:25:44,238
czegoś abstrakcyjnego, co zostało wynalezione przez ludzkość.

433
00:25:44,586 --> 00:25:49,192
To archaizm, bo wyrośliśmy już poza możliwości pieniądza.

434
00:25:50,346 --> 00:25:52,872
"Jest o tyle dobrze, że naród

435
00:25:52,915 --> 00:25:56,153
nie rozumie naszego systemu bankowego i pieniężnego, bo gdyby rozumiał,

436
00:25:56,294 --> 00:25:59,243
to wierzę, że do rana mielibyśmy rewolucję."

437
00:25:59,383 --> 00:26:03,227
-Henry Ford, Ford Motor Company

438
00:26:03,788 --> 00:26:08,557
(Narrator) W desperackiej próbie przetrwania, ludzie biorą po kilka etatów.

439
00:26:10,355 --> 00:26:14,195
Mogą kraść, kłamać lub defraudować.

440
00:26:14,336 --> 00:26:17,322
... tyle stresu generowanego dla przeciętnej osoby.

441
00:26:17,461 --> 00:26:21,441
...obawy o czynsz, utratę pracy, niemożność spłacenia domu.

442
00:26:21,871 --> 00:26:24,009
Na większą skalę, motyw zysku

443
00:26:24,148 --> 00:26:26,949
tworzy bezwzględny cykl dewastacji.

444
00:26:27,089 --> 00:26:31,841
Choroby, zanieczyszczenie i wojny są akceptowane jako normalne.

445
00:26:32,310 --> 00:26:34,894
Masz coś w rodzaju gospodarki wojennej,

446
00:26:34,904 --> 00:26:37,411
która zaczyna się sama napędzać.

447
00:26:37,421 --> 00:26:42,397
Masz wpływowych ludzi wewnątrz próżni władzy,

448
00:26:42,406 --> 00:26:45,634
którzy uważają, że w ich interesie jest podtrzymywać ten konflikt.

449
00:26:46,786 --> 00:26:50,375
(Narrator) Lecz korzysta z tego tylko mała grupa na szczycie, która żyje jak pasożyty.

450
00:26:50,516 --> 00:26:53,731
manipulując i kontrolując pieniądze.

451
00:26:56,340 --> 00:27:00,760
[Dylan Ratigan, Autor i Prowadzący] System bankowy w tej chwili naprawdę zniewala ludzi,

452
00:27:00,901 --> 00:27:04,129
zniewala studentów, zniewala instytucje.

453
00:27:04,269 --> 00:27:06,527
i wysysa z nich ich zasoby.

454
00:27:06,926 --> 00:27:11,246
[Karen Hudes, Ekonomista i Prawnik] Oni tworzą prywatne banki centralne,

455
00:27:11,721 --> 00:27:14,528
które mogą każdemu naliczyć odsetki na walucie,

456
00:27:14,667 --> 00:27:18,884
co pozwala im wzbogacać się nie robiąc nic.

457
00:27:19,726 --> 00:27:23,706
Kto robi to wszystko? To grupa bankierów,

458
00:27:23,846 --> 00:27:26,852
System Rezerwy Federalnej; to prywatny system.

459
00:27:27,825 --> 00:27:30,567
Fed jest prywatnym bankiem, własnością prywatnych akcjonariuszy.

460
00:27:30,708 --> 00:27:32,891
Nie daj się oszukać nazwie "federalny".

461
00:27:33,030 --> 00:27:35,250
[Erin Ade, Reporter i Prowadząca] Oni po prostu służą bankowym potrzebom rządu

462
00:27:35,351 --> 00:27:36,851
to właśnie robią.

463
00:27:36,951 --> 00:27:41,360
W roku 1913, kiedy Woodrow Wilson

464
00:27:41,500 --> 00:27:44,824
zezwolił na przejście ustawy dot. Systemu Rezerwy Federalnej,

465
00:27:45,214 --> 00:27:47,393
większość kongresmenów była w domu.

466
00:27:47,647 --> 00:27:50,326
(Narrator) Ustawa ta zabrała system banku centralnego

467
00:27:50,465 --> 00:27:54,000
z rąk Stanów Zjednoczonych i dała go Zarządowi Rezerwy Federalnej,

468
00:27:54,141 --> 00:27:58,002
czyniąc ich jedyną grupą, która może emitować banknoty Rezerwy Federalnej,

469
00:27:58,142 --> 00:28:00,337
lub inaczej, dolary amerykańskie.

470
00:28:01,967 --> 00:28:04,450
Prezydent Wilson żałował swojej decyzji.

471
00:28:04,490 --> 00:28:08,144
Powiedział, że właśnie sprzedał ten kraj.

472
00:28:08,344 --> 00:28:12,103
"Wielki naród przemysłowy jest kontrolowany przez jego system kredytowy.

473
00:28:12,242 --> 00:28:14,245
Nasz system kredytowy jest skoncentrowany.

474
00:28:14,385 --> 00:28:17,153
Zatem rozwój narodu i wszystkie nasze działania

475
00:28:17,292 --> 00:28:19,065
są w rękach kilku ludzi.

476
00:28:19,205 --> 00:28:21,573
Staliśmy się jednym z najgorzej zarządzanych,

477
00:28:21,713 --> 00:28:24,802
jednym z najbardziej kontrolowanych i całkowicie zdominowanych rządów

478
00:28:24,942 --> 00:28:28,503
w cywilizowanym świecie; rząd związany opinią i cichym przymusem

479
00:28:28,644 --> 00:28:31,407
niewielkich grup dominujących ludzi."

480
00:28:31,548 --> 00:28:34,538
-Prezydent Woodrow Wilson, 1916

481
00:28:34,678 --> 00:28:37,218
System, w którym funkcjonujemy, działa na słowo.

482
00:28:37,357 --> 00:28:40,046
W rzeczywistości ktoś gdzieś nabija numerki na komputerze;

483
00:28:40,155 --> 00:28:42,211
tak się dziś produkuje pieniądze.

484
00:28:42,351 --> 00:28:45,014
Nic ich nie wspiera; nie ma nic po za tym.

485
00:28:45,153 --> 00:28:47,429
Pieniądze są wspierane przez wiarę

486
00:28:47,568 --> 00:28:50,298
ludzi w rząd USA. To system "IOU" (ang. "jestem ci winien").

487
00:28:51,971 --> 00:28:54,781
(Narrator) Gdy rząd wydaje więcej, niż zbiera z podatków

488
00:28:54,883 --> 00:28:57,863
i gdy potrzebuje więcej pieniędzy, to nie drukuje ich sam,

489
00:28:57,989 --> 00:29:01,626
tylko pożycza z Rezerwy Federalnej w zamian za obligacje skarbowe USA,

490
00:29:01,767 --> 00:29:03,577
które to pieniądze Rezerwa Federalna udostępnia na procent.

491
00:29:03,718 --> 00:29:07,570
Kiedy korporacje chcą pieniędzy, również idą do banków.

492
00:29:07,710 --> 00:29:11,311
System jest zmanipulowany. Gdy bank kupuje obligację o wartości $100,

493
00:29:11,351 --> 00:29:15,396
nabywa możliwość pożyczenia swoim klientom sumę dziesięciokrotnie wyższą, czyli $1000.

494
00:29:15,536 --> 00:29:17,621
Tworzą dodatkowe fundusze z niczego:

495
00:29:17,760 --> 00:29:20,533
bez pieniędzy, złota czy jakiegokolwiek innego pokrycia.

496
00:29:20,673 --> 00:29:24,118
Bank z powrotem otrzymuje pożyczone pieniądze wraz z odsetkami za każdy udzielony kredyt.

497
00:29:24,259 --> 00:29:26,426
W ten sposób pieniądze są wytwarzane z podpisu

498
00:29:26,527 --> 00:29:29,048
kredytobiorcy z obietnicą ich spłacenia.

499
00:29:29,189 --> 00:29:32,647
Co gorsza, bardzo często ludzie płacą z powrotem kwotę

500
00:29:32,686 --> 00:29:35,153
wielokrotnie większą ze względu na oprocentowanie.

501
00:29:35,993 --> 00:29:37,884
To proces, w którym osoby prywatne,

502
00:29:38,023 --> 00:29:40,600
firmy i rządy nabywają pieniądze.

503
00:29:40,740 --> 00:29:44,326
Jest to szacownie nazywane "pożyczką na bazie rezerwy cząstkowej"

504
00:29:44,465 --> 00:29:47,387
i wykorzystywane na całym świecie przez większość innych systemów bankowych,

505
00:29:47,528 --> 00:29:52,953
co utrzymuje ludzi i całe narody w wiecznym zadłużeniu.

506
00:29:53,766 --> 00:29:57,942
Jeśli kontynuuje się drukowanie dolarów bez pokrycia, to w pewnym momencie

507
00:29:58,083 --> 00:30:01,874
ludzie tracą zaufanie do waluty, co właśnie nastąpiło.

508
00:30:02,063 --> 00:30:06,544
Obecnie system bankowy trudni się wytwarzaniem ryzyka

509
00:30:06,683 --> 00:30:10,118
poprzez kreowanie długu dla osób fizycznych i grup ludzi.

510
00:30:10,259 --> 00:30:14,793
Istnieje ryzyko, że osoby te nie spłacą długów,

511
00:30:14,931 --> 00:30:18,144
ale zobowiązania z tytułu ryzyka są nieustannie przypisywane

512
00:30:18,284 --> 00:30:21,094
podatnikowi USA i amerykańskiej walucie.

513
00:30:21,653 --> 00:30:24,139
Znajdujemy się obecnie w sytuacji,

514
00:30:24,278 --> 00:30:26,969
w której światowe waluty już prawie upadają.

515
00:30:27,108 --> 00:30:31,218
Nikt nie wie kiedy do tego dojdzie, ale System Rezerwy Federalnej

516
00:30:31,358 --> 00:30:34,322
drukuje dolary tak, jakby jutro miało nie nastąpić.

517
00:30:34,394 --> 00:30:37,145
W rzeczywistości jest to działalność przestępcza

518
00:30:37,286 --> 00:30:40,351
oparta na manipulacji ludzkiej uwagi, zasobów

519
00:30:40,490 --> 00:30:43,212
oraz czasu w celu pozyskania ich wartości.

520
00:30:43,423 --> 00:30:45,960
W ten sposób kradną nam pieniądze.

521
00:30:46,099 --> 00:30:49,998
Kradną wyniki naszych starań i naszej pracy.

522
00:30:50,200 --> 00:30:54,778
To jest jak rak, który wyrósł w naszym społeczeństwie.

523
00:30:55,022 --> 00:30:58,803
Ci wszyscy bankierzy są częścią systemu

524
00:30:58,903 --> 00:31:01,603
zwanego Bankiem Rozrachunków Międzynarodowych.

525
00:31:01,742 --> 00:31:04,447
Większość ludzi, nawet w biznesie i bankowości nie rozumie

526
00:31:04,587 --> 00:31:07,148
tego banku i jego roli (Banku Rozrachunków Międzynarodowych)

527
00:31:07,288 --> 00:31:10,618
Są oni właścicielami 40% aktywów

528
00:31:10,759 --> 00:31:14,395
43,000 firm, które są przedmiotem obrotu na rynkach kapitałowych.

529
00:31:14,536 --> 00:31:18,164
Bank ten sam sobą zarządza. Posiada radę dyrektorów, która składa się

530
00:31:18,305 --> 00:31:21,116
z 15 prezesów banków centralnych z całego świata.

531
00:31:21,257 --> 00:31:24,438
...i oni zagarniają dla siebie 60% rocznych zarobków.

532
00:31:24,478 --> 00:31:29,172
Przekupili wszystkie nasze media, które okłamują obywateli.

533
00:31:29,311 --> 00:31:33,274
Media przekształciły się i zajmują się interesami korporacyjnych

534
00:31:33,414 --> 00:31:36,861
bogaczy, którzy kontrolują instytucje polityczne.

535
00:31:37,001 --> 00:31:39,774
Jest około 118 zarządów, które zasiadają

536
00:31:39,914 --> 00:31:42,493
w tych pięciu gigantycznych korporacjach medialnych.

537
00:31:42,634 --> 00:31:46,282
Wszystkie one służą na różnych płaszczyznach, od Monsanto

538
00:31:46,323 --> 00:31:48,980
przez broń, aż po żywność.

539
00:31:49,119 --> 00:31:51,467
Kiedy wszystkie te interesy wymieszają się razem ze sobą,

540
00:31:51,607 --> 00:31:53,471
jest o wiele trudniej rozróżnić,

541
00:31:53,611 --> 00:31:56,480
które z nich widzisz przedstawione odbiorcom w mediach głównego nurtu.

542
00:31:57,590 --> 00:31:59,751
(Prezenter Telewizyjny) Sprawiedliwy, zrównoważony.

543
00:32:00,905 --> 00:32:03,685
Jeśli chcesz zrozumieć władzę, musisz zrozumieć,

544
00:32:03,826 --> 00:32:06,189
kto nominuje kandydatów,

545
00:32:06,567 --> 00:32:09,583
a nie kto na nich głosuje.

546
00:32:09,643 --> 00:32:11,596
Nasz system nie jest demokracją.

547
00:32:11,736 --> 00:32:15,816
Odsetek populacji, który bierze udział w procesie nominowania,

548
00:32:15,955 --> 00:32:19,899
jest dosłownie mniejszy niż 5% populacji,

549
00:32:20,423 --> 00:32:24,805
a w rzeczywistości mniejszy niż 1% populacji.

550
00:32:24,952 --> 00:32:31,754
(Dylan Ratigan) Gdybym to ja kontrolował proces nominowania

551
00:32:31,933 --> 00:32:34,353
wszystkiego, co każdy jada

552
00:32:34,492 --> 00:32:37,641
i zawsze proponowałbym cheeseburgery lub smażonego kurczaka

553
00:32:37,781 --> 00:32:41,076
i powiedziałbym ci, że to jest demokracja, a ty możesz zjeść cokolwiek tylko zechcesz

554
00:32:41,215 --> 00:32:43,560
tak długo jak będzie to cheeseburger albo smażony kurczak.

555
00:32:43,701 --> 00:32:46,130
Czy to byłaby demokracja? Mógłbym sprzedać ci to jako demokrację,

556
00:32:46,269 --> 00:32:48,785
ponieważ nie decyduję za ciebie, czy zjesz cheeseburgera, czy kurczaka.

557
00:32:48,924 --> 00:32:53,057
Masz możliwość uczestniczenia w głosowaniu w bardzo dużych i dobrze nagłośnionych wyborach,

558
00:32:53,198 --> 00:32:56,186
w których możesz wybrać smażonego kurczaka lub cheeseburgery.

559
00:32:56,326 --> 00:32:59,221
Ludzie organizują się w bardzo pierwotne grupy,

560
00:32:59,362 --> 00:33:02,958
jedni są bardzo przeciwni kurczakowi, jednocześnie bardzo popierając cheeseburgery,

561
00:33:03,097 --> 00:33:06,184
inni wyjaśnią ci dokładnie, dlaczego cheeseburgery staną się

562
00:33:06,325 --> 00:33:10,221
przyczyną końca świata i dlaczego smażony kurczak nas uratuje.

563
00:33:11,076 --> 00:33:12,426
(Narrator) Ci, którzy mogą sobie na to pozwolić,

564
00:33:12,537 --> 00:33:15,670
zatrudniają lobbystów, którzy w zasadzie kupują polityków.

565
00:33:15,809 --> 00:33:18,499
W większości przypadków każda partia polityczna będzie odpowiadać ich potrzebom.

566
00:33:18,638 --> 00:33:21,858
[Profesor James Thurber, Prowadzący Program Telewizyjny] Według definicji, lobbysta w USA jest kimś,

567
00:33:21,999 --> 00:33:25,993
kto opowiada się za kimś innym i jest za to opłacany.

568
00:33:26,567 --> 00:33:29,544
(Narrator) Ustawy, które są wtedy uchwalane, dość często pisane są

569
00:33:29,683 --> 00:33:32,336
przez korporacje dla własnej korzyści.

570
00:33:32,712 --> 00:33:36,545
(Dziennikarz) Profesor Gerber dostrzega ekspansję lobbingu w szarej strefie

571
00:33:36,684 --> 00:33:41,609
i szacuje, że branża w rzeczywistości przynosi rocznie ponad 9 miliardów dolarów,

572
00:33:41,750 --> 00:33:45,065
ustępując jedynie turystyce i rządowi.

573
00:33:45,737 --> 00:33:47,984
Przyczyną braku zmiany stanu rzeczy jest to,

574
00:33:48,044 --> 00:33:52,374
że banki mają swoich lobbystów w Waszyngtonie w ilościach jakich w życiu nie widziałam.

575
00:33:52,663 --> 00:33:55,424
(Narrator) Lobbyści są tam wyłącznie po to, by kupować wpływy polityczne.

576
00:33:55,565 --> 00:33:58,978
Nie w celu wzmocnienia procesu demokratycznego.

577
00:33:59,117 --> 00:34:02,980
Rodziny i osoby pracujące po prostu nie mają tego rodzaju

578
00:34:03,119 --> 00:34:06,540
mocy reprezentacyjnej lub wpływu na zadbanie o swoje potrzeby.

579
00:34:07,032 --> 00:34:09,420
Jest pewien lobbysta z Citibank, gdy mówimy o

580
00:34:09,449 --> 00:34:13,689
zasadzie Volckera oraz ustawie Dodd-Frank, który dosłownie przerobił

581
00:34:13,829 --> 00:34:17,387
poprawkę do ustawy Dodd-Frank. Nie zostało to napisane przez żadnego polityka

582
00:34:17,527 --> 00:34:20,620
czy przez osobę pod zwierzchnictwem polityka z jego biura.

583
00:34:20,760 --> 00:34:23,199
To zostało napisane przez lobbystę Citibanku!

584
00:34:23,239 --> 00:34:27,535
Zaprojektowali oni system służący wzmocnieniu i w pewnym sensie

585
00:34:27,675 --> 00:34:30,724
finansowaniu ich samych, oparty wyłącznie na specjalnych korzyściach.

586
00:34:30,864 --> 00:34:33,502
Wszystko, co nastąpiło w latach 2007-2008,

587
00:34:33,643 --> 00:34:36,250
a czym tak bardzo się przeraziliśmy - hipoteczne listy zastawne (MBS),

588
00:34:36,289 --> 00:34:38,657
swapy ryzyka kredytowego, instrumenty pochodne -

589
00:34:38,697 --> 00:34:42,297
to wszystko nadal istnieje. To jak najbardziej istnieje.

590
00:34:42,436 --> 00:34:44,994
Tak, są wyższe wymogi kapitałowe dla banków,

591
00:34:45,034 --> 00:34:48,840
dlatego nie mogą używać aż tak bardzo dźwigni finansowej, nie są one jednak aż tak wysokie.

592
00:34:49,376 --> 00:34:52,523
Jeżeli nie mamy mediów publicznych, które podają

593
00:34:52,663 --> 00:34:56,001
kto rzeczywiście pisze te projekty ustaw i zatwierdza przepisy

594
00:34:56,141 --> 00:34:59,449
oraz po co to wszystko jest i komu to służy,

595
00:34:59,590 --> 00:35:01,805
to żyjemy w iluzji.

596
00:35:04,744 --> 00:35:08,795
[Paul Wright, autor] Prawa w tym kraju są pisane przez bogatych

597
00:35:08,934 --> 00:35:11,224
i potężnych bo, jak sądzę, z definicji,

598
00:35:11,364 --> 00:35:13,491
to oni kontrolują prawo

599
00:35:13,632 --> 00:35:18,094
i najwyższe szczeble władzy w tym kraju.

600
00:35:18,233 --> 00:35:20,831
To straszna rzeczywistość,

601
00:35:20,971 --> 00:35:24,213
bo można kupić sobie zmianę prawa tak,

602
00:35:24,353 --> 00:35:28,085
by służyło tobie i twojej korporacji tak jak chcesz.

603
00:35:28,853 --> 00:35:32,177
Całkowita bezkarność jaką cieszą się korporacje

604
00:35:32,318 --> 00:35:35,582
działając bez przeszkód i zanieczyszczając całą ziemię...

605
00:35:35,722 --> 00:35:38,147
Poważne zanieczyszczenie toksycznym pyłem węglowym

606
00:35:38,286 --> 00:35:41,222
ponownie każe nam zadać pytanie o to, czy woda jest bezpieczna

607
00:35:41,362 --> 00:35:44,173
i przyjrzeć się rządowym urzędnikom odpowiedzialnym za przemysł.

608
00:35:44,313 --> 00:35:47,384
Nikogo nie dosięga kara poważniejsza niż nieszkodliwy klaps

609
00:35:47,423 --> 00:35:50,445
w postaci kilku grzywn to tu, to tam. Chodzi o niewolniczą pracę

610
00:35:50,568 --> 00:35:54,485
i nadmierne eksploatowanie zasobów planety.

611
00:35:55,577 --> 00:35:58,503
(Dziennikarz) Potężne pożary plują płomieniami w nocne niebo

612
00:35:58,643 --> 00:36:01,686
podsycane ropą z pękniętych zbiorników.

613
00:36:01,827 --> 00:36:06,014
(Narrator) Minister Transportu Anthony Foxx może jedynie doradzać ludziom z branży,

614
00:36:06,153 --> 00:36:09,637
że tego typu kontenery nie są odpowiednie.

615
00:36:09,777 --> 00:36:12,772
Ale wypełnienie jego zaleceń nie jest obowiązkowe.

616
00:36:13,262 --> 00:36:17,408
Tak więc ten nieszkodliwy klaps dla firm, które zatruwają, oszukują

617
00:36:17,547 --> 00:36:22,579
i łamią przepisy będzie powtarzany, dopóki będzie to dla nich opłacalne.

618
00:36:24,010 --> 00:36:26,778
JP Morgan zapłacił łącznie 13 miliardów dolarów kar w zeszłym roku!

619
00:36:26,918 --> 00:36:29,278
Jeśli masz tyle pieniędzy na same tylko kary...

620
00:36:29,418 --> 00:36:32,458
a prognozowana i odłożona przez nich kwota na kary wynosiła 19 miliardów dolarów!

621
00:36:32,896 --> 00:36:36,070
(Reporter) JP Morgan płaci 410 milionów dolarów aby uniknąć procesów

622
00:36:36,170 --> 00:36:39,614
z rządem, jednocześnie nie przyznając się do żadnych niewłaściwych posunięć.

623
00:36:39,724 --> 00:36:43,664
Goldman Sachs zapłaciło 550 milionów dolarów za ugodę w tej sprawie

624
00:36:43,764 --> 00:36:45,039
bez przyznania się do winy.

625
00:36:45,139 --> 00:36:48,139
UBS zgodziło się zapłacić 50 milionów dolarów.

626
00:36:48,260 --> 00:36:51,978
Zgodnie z ustaleniami, UBS nie przyzna się do żadnych nieprawidłowości.

627
00:36:52,117 --> 00:36:54,117
Myślę, że ludzie popełniają takie przestępstwa,

628
00:36:54,224 --> 00:36:56,272
na które pozwala im ich pozycja społeczna.

629
00:36:56,413 --> 00:36:59,021
Bertold Brecht zapytał: "Co jest większym przestępstwem:

630
00:36:59,161 --> 00:37:01,329
obrabować bank czy być jego właścicielem?"

631
00:37:01,469 --> 00:37:05,494
Myślę, że z tego co obserwujemy, od skandali oszczędnościowych i pożyczkowych,

632
00:37:05,634 --> 00:37:09,259
po upadek Wall Street, podejrzanie często właściciele banków

633
00:37:09,398 --> 00:37:12,406
okradają instytucje, które ich zatrudniają.

634
00:37:12,447 --> 00:37:15,300
Popełniają całą gamę nielegalnych procederów

635
00:37:15,440 --> 00:37:17,817
jednocześnie rzadko będąc za nie ściganymi.

636
00:37:18,536 --> 00:37:21,945
(Narrator) żeby zapewnić sobie poparcie, branże często zatrudniają polityków

637
00:37:22,085 --> 00:37:25,225
kiedy ci opuszczają swoje stanowiska, budując związki i pogłębiając zależności

638
00:37:25,365 --> 00:37:27,764
między polityką a biznesem.

639
00:37:27,972 --> 00:37:30,650
Na Wall Street, Cantor będzie wiceprezesem

640
00:37:30,730 --> 00:37:33,726
i dyrektorem zarządzającym banku inwestycyjnego,

641
00:37:33,766 --> 00:37:36,675
zarabiając ponad 3 miliony dolarów w ciągu dwóch lat.

642
00:37:36,815 --> 00:37:40,110
Tego typu relacje lubię nazywać "Drzwiami Obrotowymi z Waszyngtonu na Wall Street"

643
00:37:40,251 --> 00:37:42,377
z wszystkimi przekrętami, które się tam dzieją.

644
00:37:42,516 --> 00:37:45,849
(Prezenter) 50% Senatorów między 1998 a 2004

645
00:37:45,989 --> 00:37:48,558
odeszła z rządu by zostać lobbystami, 42% Izby zrobiło to samo.

646
00:37:48,699 --> 00:37:51,744
Od tamtej pory liczby te idą ciągle w górę. Przeciętny wzrost płac

647
00:37:51,855 --> 00:37:57,597
w przypadku analizowanych osób wynosił 1452%!

648
00:37:58,282 --> 00:38:02,811
W przeszłości również słabo udawano,

649
00:38:02,951 --> 00:38:08,143
że rząd nie działa także jako komórka wspierająca zamożnych.

650
00:38:08,282 --> 00:38:11,512
Owszem, bywają idealistyczni politycy, którzy wchodzą do tej gry

651
00:38:11,619 --> 00:38:16,205
żeby zmienić świat, ale jeśli są choć trochę dobrzy w tym co robią,

652
00:38:16,346 --> 00:38:18,650
nagle nie zmieniają już świata, tylko służą interesom

653
00:38:18,789 --> 00:38:21,704
swoich sponsorów, jeśli chcą zaistnieć w świecie polityki.

654
00:38:21,943 --> 00:38:24,351
Mówi się, "Napisz do swojego Kongresmena."

655
00:38:24,492 --> 00:38:27,063
A kim jest ten pajac, do którego masz pisać?

656
00:38:27,202 --> 00:38:31,367
Powinien być na bieżąco z nowymi technologiami i stanem wiedzy.

657
00:38:31,507 --> 00:38:32,846
Nie musisz do niego pisać.

658
00:38:32,987 --> 00:38:36,012
Jestem pewien, że większość z was leciała samolotem.

659
00:38:36,152 --> 00:38:39,567
Nie musisz pisać do pilota: "Lecisz pod zbyt dużym kątem!

660
00:38:39,706 --> 00:38:42,315
Wypoziomuj go, do cholery!"

661
00:38:42,454 --> 00:38:45,293
Wie co ma robić; dlatego właśnie dostał tę pracę

662
00:38:45,434 --> 00:38:48,334
W Waszyngtonie są sami prawnicy i biznesmeni,

663
00:38:48,434 --> 00:38:52,072
którzy nie potrafią rozwiązać żadnego problemu.

664
00:38:52,949 --> 00:38:56,547
Amerykanów jest około 317 milionów.

665
00:38:57,286 --> 00:39:02,187
W 2012, 80% tzw. funduszy sponsorujących działalność partii politycznych

666
00:39:02,327 --> 00:39:05,313
zostało przekazanych przez 196 osób.

667
00:39:05,452 --> 00:39:09,096
Jeśli świat jest sterowany zyskiem, to ich interesy

668
00:39:09,235 --> 00:39:12,259
będą obsłużone w pierwszej kolejności, a wszystko inne będzie drugorzędne.

669
00:39:12,400 --> 00:39:14,914
Taka jest smutna rzeczywistość tego mechanizmu.

670
00:39:15,054 --> 00:39:18,704
(Narrator) W systemie monetarnym, konsumenci są postrzegani

671
00:39:18,844 --> 00:39:23,259
jedynie jako część rynku istniejąca jako źródło potencjalnego zysku ze sprzedaży

672
00:39:23,398 --> 00:39:26,083
dumnie prezentująca znane metki, samochody

673
00:39:26,222 --> 00:39:29,413
i inne markowe produkty, żeby podnieść poczucie własnej wartości.

674
00:39:29,554 --> 00:39:32,530
Stają się niczym więcej niż kolejnym bilbordem.

675
00:39:32,670 --> 00:39:38,297
Wartości są po to, by maksymalizować dochody, rok po roku.

676
00:39:38,436 --> 00:39:42,833
Sztucznie karmimy zwierzęta, aby rosły szybciej.

677
00:39:42,972 --> 00:39:47,922
Bo przecież jeśli komórki kurczaka mnożą się szybciej, to szybciej go sprzedasz.

678
00:39:48,063 --> 00:39:50,492
Czy to wywiera jakiś wpływ na ludzkie ciało?

679
00:39:50,632 --> 00:39:54,214
O to akurat się nie martwią. Obchodzi ich tylko sprzedaż kurczaków.

680
00:39:54,355 --> 00:39:57,574
Nie ma tu żadnego systemu wartości, który by to regulował,

681
00:39:57,713 --> 00:39:59,693
który działałby na korzyść ludzkości,

682
00:39:59,833 --> 00:40:03,206
bo podstawą jest tu konsumpcjonizm i chęć zysku.

683
00:40:03,864 --> 00:40:08,335
(Narrator) Dzisiaj bogactwo płynie do zamożnych szybciej niż w jakimkolwiek czasie w historii.

684
00:40:08,474 --> 00:40:11,469
Ludzie mówią o tym, że 1% najbogatszych

685
00:40:11,610 --> 00:40:13,682
ma więcej niż cała reszta.

686
00:40:13,822 --> 00:40:15,790
Weźmy populację całego świata

687
00:40:15,931 --> 00:40:19,335
i zredukujmy ją do 100 reprezentatywnych osób.

688
00:40:19,474 --> 00:40:23,028
Najbiedniejsi po lewej, najbogatsi po prawej.

689
00:40:23,168 --> 00:40:27,036
Teraz pokażmy jak bogactwo tego świata jest rozdzielone.

690
00:40:27,735 --> 00:40:31,836
Ogromna większość nie ma praktycznie nic, podczas gdy 1 % najbogatszych

691
00:40:32,342 --> 00:40:35,539
zgromadził 43% bogactwa i zasobów naszego świata.

692
00:40:36,532 --> 00:40:40,360
W tym samym czasie pozostałe 80%, czyli 8 na 10 ludzi

693
00:40:40,500 --> 00:40:43,041
ma jedynie 6% do podziału między sobą.

694
00:40:43,181 --> 00:40:45,375
300 najbogatszych ludzi na świecie

695
00:40:45,514 --> 00:40:49,232
ma tyle samo co 3 miliardy najbiedniejszych łącznie.

696
00:40:49,373 --> 00:40:52,893
Średnich rozmiarów rejsowy samolot pomieści tyle ludzi,

697
00:40:53,032 --> 00:40:56,768
którzy razem mają więcej zasobów niż mieszkańcy Indii, Chin,

698
00:40:56,909 --> 00:40:59,718
USA i Brazylii łącznie.

699
00:41:00,264 --> 00:41:05,324
Sukces uprzemysłowionego świata jest uzależniony od niepowodzenia

700
00:41:05,463 --> 00:41:08,121
i braku rozwoju krajów rozwijających się.

701
00:41:08,260 --> 00:41:10,503
Kraje te są zblokowane, ponieważ są

702
00:41:10,643 --> 00:41:13,528
zadłużone wobec krajów pierwszego świata. Nie doświadczalibyśmy tego poziomu życia tutaj,

703
00:41:13,668 --> 00:41:17,521
gdyby nie praca, wyzysk i podporządkowanie,

704
00:41:17,661 --> 00:41:20,219
które mają miejsce we wszystkich rozwijających się krajach.

705
00:41:20,360 --> 00:41:23,425
Tak więc rozkład sił nie może się nigdy w tej kwestii zmienić,

706
00:41:23,565 --> 00:41:27,132
bo jest on dosłownie uzależniony od tego układu.

707
00:41:27,273 --> 00:41:30,074
(Reporter) Brudne i niebezpieczne prace wykonywane przez dzieci.

708
00:41:30,213 --> 00:41:33,195
Prace w kopalniach są zarezerwowane dla nastolatków,

709
00:41:33,335 --> 00:41:36,195
którzy mają jedynie trzy kończyny by podpierać ściany kopalni

710
00:41:36,335 --> 00:41:38,702
Ryzyko jest dla nich wielkie.

711
00:41:39,385 --> 00:41:42,635
Rządy bogatych krajów lubią mówić, że pomagają biednym krajom w rozwoju,

712
00:41:42,775 --> 00:41:45,132
ale kto komu naprawdę pomaga się rozwijać?

713
00:41:45,273 --> 00:41:48,218
Każdego roku biedne państwa płacą około $600 miliardów

714
00:41:48,358 --> 00:41:50,211
spłacając dług wobec bogatych krajów

715
00:41:50,351 --> 00:41:53,519
po pożyczkach, które spłacono już wielokrotnie.

716
00:41:53,659 --> 00:41:56,580
Są też pieniądze, które biedne kraje tracą przez zasady handlu

717
00:41:56,721 --> 00:41:58,996
narzucone przez bogate kraje.

718
00:41:59,135 --> 00:42:03,773
W sumie ponad $2 biliony każdego roku.

719
00:42:06,949 --> 00:42:09,500
(Narrator) System monetarny istnieje od wieków

720
00:42:09,639 --> 00:42:13,159
i czy to rozumiemy czy nie, od zawsze używano go, by kontrolować zachowanie

721
00:42:13,300 --> 00:42:16,619
poprzez ograniczanie nabywczej siły większości ludzi.

722
00:42:17,012 --> 00:42:20,355
Przykładem tego jest system sądownictwa karnego.

723
00:42:21,862 --> 00:42:25,623
Uważam, że wielu ludzi widzi nasz system sądownictwa jako

724
00:42:25,762 --> 00:42:27,958
rasistowski spisek, ponieważ

725
00:42:28,097 --> 00:42:31,717
mamy tak ogromnie nieproporcjonalną ilość głównie

726
00:42:31,840 --> 00:42:36,009
czarnoskórych mężczyzn, którzy są osadzeni w więzieniach i zakładach karnych.

727
00:42:36,150 --> 00:42:38,742
Od 40% do 50% ludzi

728
00:42:38,882 --> 00:42:41,927
w naszym systemie sądownictwa karnego to czarnoskórzy mężczyźni.

729
00:42:42,068 --> 00:42:45,331
Czarnoskórzy mężczyźni stanowią zaledwie 5% amerykańskiego społeczeństwa.

730
00:42:46,032 --> 00:42:49,362
Myślę, że ludzie mogą dyskutować i debatować nad przyczynami;

731
00:42:49,501 --> 00:42:53,894
to samo można zrobić ze zinstyctucjonalizowanym rasizmem, praktyką nadzoru.

732
00:42:54,034 --> 00:42:57,080
Ale ostatecznie wszystko to sprowadza się do podziału klasowego i myślę, że

733
00:42:57,221 --> 00:43:00,606
powodem, dla którego mniejszości rasowe są dysproporcjonalnie więzione

734
00:43:00,746 --> 00:43:03,345
jest fakt, że są także dysproporcjonalnie biedne.

735
00:43:03,485 --> 00:43:07,102
Ta sprawa wydaje się mówić o dwutorowym systemie sprawiedliwości.

736
00:43:07,242 --> 00:43:10,840
Oto bardzo bogaty facet, który ma bardzo wykwalifikowanego prawnika,

737
00:43:10,980 --> 00:43:13,519
by wykorzystał dla niego system w taki sposób,

738
00:43:13,659 --> 00:43:16,179
jakiego większość ludzi nie uświadczy sprawiedliwie.

739
00:43:16,320 --> 00:43:19,994
Nikt nie skarży się, że bogaci czarnoskórzy mężczyźni

740
00:43:20,134 --> 00:43:23,324
są aresztowani na masową albo choć znaczącą skalę.

741
00:43:23,463 --> 00:43:26,532
Bogaci czarnoskórzy mężczyźni traktowani są praktycznie tak samo jak

742
00:43:26,672 --> 00:43:29,708
biali mężczyźni - nie idą do więzienia.

743
00:43:29,847 --> 00:43:34,943
Środowisko kształtuje wartości. Nie pracuje się nad jednostką.

744
00:43:35,083 --> 00:43:38,105
Nie pracuje się nad osobą, która ma problemy emocjonalne.

745
00:43:38,244 --> 00:43:42,192
Jej problemy emocjonalne mogą wynikać z najniższej krajowej.

746
00:43:42,818 --> 00:43:45,719
Psychologowie próbują dostosować cię do systemu,

747
00:43:45,858 --> 00:43:47,829
więc muszą być głupcami.

748
00:43:48,827 --> 00:43:51,510
(Narrator) Wskaźnik recydywy (powrotu do więzienia) jest wysoki

749
00:43:51,650 --> 00:43:54,780
i wielu twierdzi przez to, że system więzienny nie działa.

750
00:43:54,920 --> 00:43:58,240
Ale ostatecznie więzienia idealnie się sprawdzają

751
00:43:58,380 --> 00:44:01,255
jako narzędzie społecznej kontroli, które zabezpiecza

752
00:44:01,394 --> 00:44:04,862
ustanowiony system polityczno-ekonomiczny.

753
00:44:05,297 --> 00:44:08,175
Jeśli zatrudnisz ludzi, którzy znają się jedynie na wsadzaniu

754
00:44:08,315 --> 00:44:10,915
ludzi do klatek w celu rozwiązywania problemów społecznych,

755
00:44:11,047 --> 00:44:13,085
nie dostaniesz bardzo dobrych rozwiązań.

756
00:44:13,186 --> 00:44:15,938
Uważam jednak, że są oni bardzo dobrzy we wsadzaniu ludzi w klatki

757
00:44:16,079 --> 00:44:19,284
i myślę że to jest powodem dla którego masowe wsadzanie do więzień stało się

758
00:44:19,423 --> 00:44:23,413
wielkim sukcesem dla klasy rządzącej w tym kraju (USA).

759
00:44:24,150 --> 00:44:26,836
(Narrator) Według Światowej Organizacji Zdrowia,

760
00:44:26,976 --> 00:44:29,716
im większa nierówność gospodarcza społeczeństwa,

761
00:44:29,856 --> 00:44:34,427
tym wyższy jest wskaźnik przemocy - od zabójstw po wojnę.

762
00:44:34,567 --> 00:44:38,932
Stany Zjednoczone mają najwyższy wskaźnik morderstw wśród krajów rozwiniętych.

763
00:44:39,072 --> 00:44:41,458
Stany zjednoczone są naprawdę numerem jeden w wielu rzeczach

764
00:44:41,599 --> 00:44:44,346
i myślę, że największą z nich, gdzie naprawdę jesteśmy numerem jeden

765
00:44:44,485 --> 00:44:46,177
jest ilość osób, które więzimy.

766
00:44:46,318 --> 00:44:49,797
Stany Zjednoczone stanowią zaledwie 5% światowej populacji,

767
00:44:49,936 --> 00:44:52,599
ale mają 25% populacji wszystkich więźniów świata.

768
00:44:52,867 --> 00:44:56,067
Chiny mają 4 razy więcej obywateli niż USA

769
00:44:56,168 --> 00:44:57,686
i tylko połowę ilości więźniów.

770
00:44:57,826 --> 00:45:01,041
W stanach Zjednoczonych jest więcej więźniów niż było w Związku Radzieckim,

771
00:45:01,181 --> 00:45:03,729
w czasie największych czystek i kolektywizacji

772
00:45:03,869 --> 00:45:06,980
w latach 30-tych i w czasach niesławnych sowieckich gułagów.

773
00:45:07,273 --> 00:45:10,190
Konsekwencje Ubóstwa

774
00:45:11,661 --> 00:45:15,894
(Narrator) Ubóstwo jest błędnym kołem, z którego rzadko udaje się wydostać biednym.

775
00:45:16,253 --> 00:45:20,051
Badania dowodzą, że niedostatek może zmniejszyć umysłową wydajność

776
00:45:20,192 --> 00:45:22,144
i działanie procesów poznawczych.

777
00:45:22,400 --> 00:45:26,103
U dzieci ma to wpływ na rozwój mózgu i pamięci.

778
00:45:26,420 --> 00:45:29,769
Ubóstwo jest większym czynnikiem wpływającym na problemy psychiczne,

779
00:45:29,909 --> 00:45:32,594
niż doświadczenie wojny.

780
00:45:38,195 --> 00:45:40,208
(Narrator) Wykluczenie społeczno-ekonomiczne

781
00:45:40,349 --> 00:45:42,873
uniemożliwia też ludziom kupowanie zdrowej żywności,

782
00:45:43,012 --> 00:45:46,761
ponieważ przetworzone, paczkowane jedzenie nafaszerowane dużą ilością cukru i soli

783
00:45:46,902 --> 00:45:50,186
jest dużo tańsze od bogatych w składniki odżywcze świeżych pokarmów.

784
00:45:50,646 --> 00:45:53,000
Brak Sklepów Spożywczych

785
00:45:53,356 --> 00:45:55,911
W ostatnich latach ujawnił się niepokojący trend.

786
00:45:56,050 --> 00:45:58,945
Olbrzymia ilość sklepów spożywczych

787
00:45:59,085 --> 00:46:01,589
wyniosła się z obszarów, gdzie mieszkają biedniejsi.

788
00:46:01,699 --> 00:46:03,699
Było to celowe działanie biznesowe.

789
00:46:03,811 --> 00:46:05,411
Problemy Zdrowotne

790
00:46:05,541 --> 00:46:09,321
(Narrator) Stres spowodowany przez ubóstwo jest także powiązany z problemami zdrowotnymi,

791
00:46:09,460 --> 00:46:11,922
takimi jak choroby nadciśnieniowe i podniesiony cholesterol,

792
00:46:12,063 --> 00:46:15,439
częstsze występowanie otyłości i cukrzycy.

793
00:46:15,836 --> 00:46:19,248
Statystycznie, biedni dużo częściej sięgają po papierosy.

794
00:46:19,802 --> 00:46:22,201
Na dodatek, biedni ludzie są często zmuszeni,

795
00:46:22,342 --> 00:46:24,972
by żyć w miejscach, gdzie jakość powietrza jest niska.

796
00:46:26,592 --> 00:46:29,592
To nie jest tylko problem biednych ludzi.

797
00:46:30,121 --> 00:46:32,932
Wszystkie obszary socjo-gospodarczego spektrum cierpią,

798
00:46:33,072 --> 00:46:37,197
gdy nasze powietrze, pożywienie i woda są zanieczyszczane emisjami z paliw kopalnych,

799
00:46:37,583 --> 00:46:40,435
oraz promieniowaniem z katastrof nuklearnych.

800
00:46:42,206 --> 00:46:46,267
(Reporter) Z powodu katastrofy nuklearnej w elektrowni atomowej Fukushima,

801
00:46:46,407 --> 00:46:49,510
cały obszar jest teraz radioaktywnym pustkowiem,

802
00:46:50,032 --> 00:46:53,601
a ludzie, którzy mieszkali tam wcześniej, nie wiedzą czy kiedykolwiek będą mogli jeszcze wrócić do domu.

803
00:46:54,224 --> 00:46:56,892
Zgony Spowodowane Skażeniem

804
00:46:57,688 --> 00:47:02,601
[Prof. inż. Mark Jacobson] Obecna infrastruktura energetyczna jest odpowiedzialna za około 2.5 do 4 milionów

805
00:47:02,742 --> 00:47:06,627
zgonów rocznie na całym świecie spowodowanych chorobami dróg oddechowych,

806
00:47:06,766 --> 00:47:09,985
chorobami krążeniowymi i powikłaniami związanymi z astmą.

807
00:47:10,126 --> 00:47:12,575
Znajdujemy się w centrum Pekinu i wskaźniki zatrucia

808
00:47:12,715 --> 00:47:14,667
po raz kolejny przekroczyły wszelkie normy.

809
00:47:14,806 --> 00:47:19,217
Odczyty przekroczyły standardy Światowej Organizacji Zdrowia około 25 razy.

810
00:47:19,358 --> 00:47:23,191
...wliczając od 50 do 100 tysięcy zgonów na rok w Stanach Zjednoczonych

811
00:47:23,331 --> 00:47:25,657
z czego 16,000 w samej tylko Kalifornii.

812
00:47:26,068 --> 00:47:28,732
Pozwoliliśmy sobie uwierzyć i sterować naszym życiem

813
00:47:28,871 --> 00:47:30,643
parce zgrabnych ekonomicznych kłamstw:

814
00:47:30,782 --> 00:47:34,143
że nic nie ma wartości, dopóki nie jest to wartość przypisana przez rynek

815
00:47:34,284 --> 00:47:36,690
oraz, że życie gospodarcze naszych społeczności

816
00:47:36,829 --> 00:47:39,058
może bezpiecznie zostać powierzone wielkim korporacjom. - Wendell Barry

817
00:47:42,699 --> 00:47:45,588
System gospodarczy, w którym obecnie żyjemy, niszczy naszą planetę,

818
00:47:45,728 --> 00:47:48,692
ponieważ jest oparty na ekologicznie niezrównoważonym modelu.

819
00:47:48,831 --> 00:47:50,949
Już teraz widzimy na to dowody.

820
00:47:51,090 --> 00:47:55,338
Obecna infrastruktura energetyczna, która była w użyciu przez długi czas,

821
00:47:55,478 --> 00:47:59,542
zaowocowała nagromadzeniem gazów cieplarnianych

822
00:47:59,682 --> 00:48:04,108
oraz cząsteczek, które powodują ocieplanie klimatu ziemskiego.

823
00:48:04,248 --> 00:48:07,480
Ziemski klimat ociepla się w tempie o wiele szybszym niż kiedykolwiek

824
00:48:07,619 --> 00:48:10,224
od czasów topnienia lodowców po ostatniej epoce lodowcowej.

825
00:48:10,364 --> 00:48:15,106
Jakie są Prawdziwe Koszty?

826
00:48:15,246 --> 00:48:18,855
Jeżeli wliczylibyśmy koszt wojny,

827
00:48:18,996 --> 00:48:22,807
koszt skażenia i koszt degradacji środowiska,

828
00:48:22,947 --> 00:48:27,368
wtedy benzyna kosztowałaby pomiędzy 15 a 20 złotych za litr.

829
00:48:27,509 --> 00:48:30,864
Obecnie amerykański podatnik dopłaca do ceny benzyny

830
00:48:31,003 --> 00:48:34,807
poprzez ponoszenie kosztów skażenia, ponoszenie kosztów oczyszczania wycieków ropy,

831
00:48:34,947 --> 00:48:37,871
ponoszenie kosztów globalnej i drapieżnej armii,

832
00:48:38,012 --> 00:48:40,865
powołanej, by zabezpieczyć te surowce

833
00:48:41,005 --> 00:48:44,303
w imieniu prywatnych korporacji energetycznych,

834
00:48:44,443 --> 00:48:47,820
które potem sprzedają ropę za 3, 4 lub 5 złotych za litr,

835
00:48:47,960 --> 00:48:50,358
co tylko jeszcze bardziej wzmacnia ten system.

836
00:48:50,498 --> 00:48:51,817
Wpływ na Ziemię

837
00:48:51,956 --> 00:48:54,616
Na dodatek podwyższone poziomy CO2:

838
00:48:54,757 --> 00:48:58,835
CO2 jest kwasem... to znaczy rozpuszcza się w wodzie i staje się kwasem węglowym,

839
00:48:58,974 --> 00:49:01,636
co powoduje zakwaszenie oceanów.

840
00:49:01,777 --> 00:49:04,106
To niszczy rafę koralową.

841
00:49:08,572 --> 00:49:12,375
Musimy zdać sobie sprawę z tego, że nasza planeta ma pewną

842
00:49:12,514 --> 00:49:16,310
siłę regeneracyjną i że nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że

843
00:49:16,451 --> 00:49:20,661
była ona świadkiem wielu całkowitych wyginięć gatunków.

844
00:49:20,802 --> 00:49:24,861
Wskazują na to badania skamielin, ale jak widać Ziemia się odrodziła.

845
00:49:25,001 --> 00:49:27,707
Należy pamiętać o maksymalnym limicie wytrzymałości jaki ma nasza planeta.

846
00:49:28,130 --> 00:49:32,682
Dodatkowo przyczyniamy się do zwiększenia częstotliwości pożarów obszarów leśnych,

847
00:49:32,822 --> 00:49:37,112
co podnosi poziom zanieczyszczenia powietrza, a także ogólny wzrost temperatur.

848
00:49:40,201 --> 00:49:45,134
Chcę myśleć, że pewnego dnia staniemy się gatunkiem międzyplanetarnym,

849
00:49:45,277 --> 00:49:48,861
niemniej jednak teraz musimy się zaopiekować naszą rodzimą planetą.

850
00:49:49,001 --> 00:49:51,349
Podnoszący się Poziom Wód

851
00:49:51,626 --> 00:49:54,453
Jest wiele dodatkowych skutków globalnego ocieplenia.

852
00:49:54,592 --> 00:49:58,248
Podnoszący się poziom morza jest realnym zagrożeniem, na przykład:

853
00:49:58,389 --> 00:50:02,938
obecnie około 65 do 70 metrów poziomu morza jest uwięzionych w postaci lodu,

854
00:50:03,077 --> 00:50:06,407
głównie na Antarktydzie, ale także w lodowcach Grenlandii

855
00:50:06,547 --> 00:50:09,744
oraz w lodzie morskim Arktyki i w innych miejscach.

856
00:50:09,884 --> 00:50:12,652
Jeżeli temperatura będzie wystarczająco wysoka, aby roztopić cały ten lód,

857
00:50:12,791 --> 00:50:15,463
oznaczać to będzie podniesienie poziomu morza o od 65 do 70 metrów,

858
00:50:15,603 --> 00:50:20,308
co spowoduje, że 7% całkowitej powierzchni lądu znajdzie się pod wodą,

859
00:50:21,108 --> 00:50:24,117
...a wszystko to wzdłuż linii brzegu, gdzie mieszka większość ludzi,

860
00:50:24,257 --> 00:50:26,474
co spowoduje olbrzymią katastrofę.

861
00:50:27,144 --> 00:50:31,025
Jest prawie całkowicie pewne, że regeneracyjna moc Ziemi

862
00:50:31,164 --> 00:50:35,175
ma pewne ograniczenia. Jeżeli dalej będziemy tak pogrywać,

863
00:50:35,315 --> 00:50:38,610
kto wie, czy nie spowodujemy nieodwracalnego efektu cieplarnianego

864
00:50:38,751 --> 00:50:40,940
na Ziemi, tak jak stało się to dawno temu na planecie Wenus?

865
00:50:41,039 --> 00:50:43,295
Szalejące Burze

866
00:50:43,416 --> 00:50:48,728
Zauważamy także nasilające się burze, zwiększoną intensywność huraganów

867
00:50:48,867 --> 00:50:52,980
oraz bardziej ekstremalną pogodę związaną z globalnym ociepleniem.

868
00:50:53,121 --> 00:50:57,273
Pojawiają się znaczące problemy z tym związane, a wszystkie one są

869
00:50:57,413 --> 00:51:00,844
powiązane z emisjami ze spalania węgla, ropy oraz benzyny,

870
00:51:00,983 --> 00:51:04,237
które produkowane są nieprzerwanie od czasów rewolucji przemysłowej,

871
00:51:04,376 --> 00:51:07,668
mającej miejsce w drugiej połowie XVIII wieku.

872
00:51:08,597 --> 00:51:13,329
System ekologiczny jest ograniczony, zupełnie tak jak system wewnątrz promu kosmicznego.

873
00:51:13,469 --> 00:51:17,476
Tam oczywiście znamy dużo lepiej ograniczenia środowiskowe niż

874
00:51:17,617 --> 00:51:20,952
na planecie Ziemi, ponieważ planeta Ziemia jest o wiele bardziej złożona,

875
00:51:21,092 --> 00:51:24,373
niż system środowiskowej kontroli, jaki mamy na promie kosmicznym.

876
00:51:24,514 --> 00:51:27,175
Ale jest on ograniczony, Ziemia jest ograniczona

877
00:51:27,315 --> 00:51:32,103
i utrzymywała życie przez miliardy lat.

878
00:51:32,242 --> 00:51:35,315
Miejmy nadzieję, że wciąż będzie to robić, ale

879
00:51:35,456 --> 00:51:40,925
nie popychajmy Ziemi poza punkt, z którego nie będzie już odwrotu.

880
00:51:41,722 --> 00:51:47,094
Czy Ziemia jest domem wariatów dla całego wszechświata? - Albert Einstein

881
00:51:48,092 --> 00:51:52,048
(Narrator) Możliwe, że wojna sama w sobie mogłaby być naszą zagładą,

882
00:51:52,188 --> 00:51:54,870
nie wspominając już o zagładzie środowiska naturalnego.

883
00:51:55,010 --> 00:51:57,730
(Głos z megafonu) Chcemy przesłać Ameryce wiadomość!

884
00:51:57,871 --> 00:52:01,110
Im więcej przeprowadzicie ataków dronami, tym więcej ludzi was znienawidzi!

885
00:52:01,251 --> 00:52:04,718
Drony powodują powstawanie obozów zamachowców samobójców.

886
00:52:11,159 --> 00:52:15,619
(Narrator) Nasze brutalne i rywalizujące zachowania nie są częścią ludzkiej natury,

887
00:52:15,759 --> 00:52:20,826
lecz jedynie rezultatem niedostatku, który czyni z nas rywali

888
00:52:20,965 --> 00:52:25,672
w walce o zdobycie wszystkiego, co jest nam potrzebne do przetrwania.

889
00:52:29,422 --> 00:52:33,211
O ile niedostatek występuje naturalnie,

890
00:52:33,351 --> 00:52:38,010
jest on także celowym działaniem firm i rządów w celu osiągnięcia zysków

891
00:52:38,150 --> 00:52:40,408
oraz narodowych korzyści.

892
00:52:41,639 --> 00:52:44,711
Dopóki narody są zanurzone w niedostatku,

893
00:52:44,851 --> 00:52:48,923
dopóty będziemy w dalszym ciągu mieć konflikty między ludźmi,

894
00:52:49,521 --> 00:52:51,737
zbrodnie, morderstwa

895
00:52:52,628 --> 00:52:54,885
i inne rodzaje przemocy

896
00:52:55,925 --> 00:52:58,323
aż po totalną wojnę,

897
00:52:58,463 --> 00:53:02,494
która będzie ostatecznym wyrazem ludzkiej głupoty.

898
00:53:03,990 --> 00:53:05,490
- Zbombardować ich!

899
00:53:05,958 --> 00:53:09,516
Musimy wyrosnąć z tych zachowań, jeśli chcemy przetrwać.

900
00:53:09,657 --> 00:53:13,172
- Zrzucić na nich bomby! - To jest najlepsze narzędzie rekrutacyjne dla Al-Kaidy

901
00:53:13,311 --> 00:53:16,684
Gwarantuje to ciąg przemocy, który będzie trwać dalej.

902
00:53:16,824 --> 00:53:20,300
(Narrator) Z naszymi technologicznymi możliwościami utrzymania wszystkich,

903
00:53:20,440 --> 00:53:23,679
musimy podjąć krok w kierunku odmiennego podejścia.

904
00:53:24,221 --> 00:53:27,097
Inaczej niekończący się cykl gwałtownych wzrostów, upadków

905
00:53:27,237 --> 00:53:30,069
oraz wojen będzie kontynuowany.

906
00:53:32,291 --> 00:53:35,990
-(sarkastycznie) O nie! Pokój w naszych czasach. Aye yai yai

907
00:53:36,963 --> 00:53:43,355
Jeśli nie zakończymy wojny, wojna wykończy nas. -H.G.Wells, 1936

908
00:53:44,449 --> 00:53:47,195
Nikt, a zwłaszcza USA,

909
00:53:47,335 --> 00:53:50,555
nie idzie na wojnę, by wyzwalać lub by rozprzestrzeniać demokrację.

910
00:53:50,704 --> 00:53:53,635
Jedynym praktycznym powodem uczestniczenia w wojnie,

911
00:53:53,775 --> 00:53:56,427
jest zdobywanie zasobów.

912
00:53:56,728 --> 00:54:01,211
W przypadku USA, często są to albo zasoby energii

913
00:54:01,710 --> 00:54:04,545
albo wspieranie politycznych sojuszników

914
00:54:04,686 --> 00:54:07,584
w celu zachowania dostępu do zasobów energii.

915
00:54:08,681 --> 00:54:12,166
(Narrator) Smedley Butler, Generał Korpusu Marines USA,

916
00:54:12,306 --> 00:54:15,375
który w chwili swojej śmierci był najbardziej odznaczonym żołnierzem marynarki wojennej,

917
00:54:15,514 --> 00:54:18,543
określił to dobrze, kiedy napisał:

918
00:54:18,684 --> 00:54:22,734
"Spędziłem 33 lata i cztery miesiące w czynnej służbie wojskowej

919
00:54:22,873 --> 00:54:25,369
i w tym okresie spędziłem większość mojego czasu

920
00:54:25,510 --> 00:54:28,481
jako wysokiej klasy mięśniak służący interesom Wielkiego Biznesu,

921
00:54:28,621 --> 00:54:30,974
Wall Street i bankierów.

922
00:54:31,465 --> 00:54:33,983
Krótko mówiąc, byłem bandziorem,

923
00:54:34,527 --> 00:54:36,735
gangsterem kapitalizmu.

924
00:54:37,166 --> 00:54:40,601
Pomagałem uczynić Meksyk miejscem bezpiecznym dla amerykańskich interesów naftowych.

925
00:54:41,146 --> 00:54:44,192
Pomogłem uczynić z Haiti i Kuby miejsca właściwe

926
00:54:44,333 --> 00:54:47,943
do ciągnięcia zysków przez chłopców z National City Bank.

927
00:54:48,505 --> 00:54:51,992
Pomagałem w gwałceniu kilku Republik Ameryki Środkowej

928
00:54:52,132 --> 00:54:54,608
na korzyść Wall Street.

929
00:54:55,148 --> 00:54:57,239
Pomagałem w oczyszczaniu Nikaragui,

930
00:54:57,378 --> 00:54:59,777
aby zrobić tam miejsce dla Międzynarodowego Domu Bankowego Brown Brothers.

931
00:54:59,916 --> 00:55:03,964
Zaniosłem światło do Republiki Dominikany, by świeciło na rzecz amerykańskich interesów cukrowniczych.

932
00:55:04,105 --> 00:55:07,896
Pomogłem odpowiednio przygotować Honduras dla amerykańskich firm owocowych.

933
00:55:08,036 --> 00:55:12,951
W Chinach, pomagałem wygładzić drogę Standard Oil i pilnowałem, aby nikt im tam nie przeszkadzał.

934
00:55:14,518 --> 00:55:18,137
Patrząc wstecz, mógłbym udzielić paru dobrych rad Alowi Capone.

935
00:55:18,277 --> 00:55:22,287
To, do czego on doszedł, to prowadzenie kantów w zaledwie trzech dzielnicach.

936
00:55:22,878 --> 00:55:25,186
Ja działałem na trzech kontynentach.

937
00:55:26,155 --> 00:55:29,372
Wojna to szwindel. Zawsze nim była.

938
00:55:29,512 --> 00:55:33,577
Kilku się wzbogaca, a wielu płaci. Lecz istnieje sposób, by to zatrzymać.

939
00:55:33,717 --> 00:55:36,341
Nie można zakończyć tego przez konferencje rozbrojeniowe.

940
00:55:36,481 --> 00:55:41,554
Można to skutecznie zniszczyć tylko poprzez uniemożliwienie czerpania zysków z wojny."

941
00:55:45,751 --> 00:55:50,365
Nasze uniwersytety są dzisiaj wyposażone lepiej, niż kiedykolwiek przedtem:

942
00:55:50,505 --> 00:55:54,347
Najlepsze mikroskopy, najlepszy sprzęt naukowy... Bomby stają się coraz silniejsze.

943
00:55:54,487 --> 00:55:57,818
Wojny są coraz bardziej brutalne. Zabijanie jest coraz straszniejsze.

944
00:55:57,958 --> 00:56:01,365
Nie trzeba zabijać ludzi, bombardować miast.

945
00:56:01,505 --> 00:56:04,242
Z naszą kulturą dzieje się coś złego: bardzo złego!

946
00:56:04,998 --> 00:56:07,471
(Abby) Nie możemy więc przetrwać w tym systemie.

947
00:56:07,612 --> 00:56:10,188
Myślę, że nadszedł czas, aby odkryć koło na nowo i zrozumieć,

948
00:56:10,327 --> 00:56:13,615
jak naprawdę możemy przetrwać, nie tylko jako gatunek

949
00:56:13,755 --> 00:56:16,946
ale jako planeta, ponieważ czasu jest coraz mniej.

950
00:56:17,590 --> 00:56:20,019
(Narrator) Obwinianie osób lub korporacji

951
00:56:20,159 --> 00:56:24,359
nie przybliża nas do pierwotnych przyczyn problemów.

952
00:56:24,500 --> 00:56:28,521
Struktura naszego systemu społeczno-gospodarczego zmusza wszystkich

953
00:56:28,661 --> 00:56:31,260
do samodzielnego zaspokajania własnych potrzeb

954
00:56:31,400 --> 00:56:34,896
tworząc drapieżne, rywalizujące otoczenie.

955
00:56:35,971 --> 00:56:38,949
Próba znalezienia rozwiązania monumentalnych problemów

956
00:56:39,090 --> 00:56:43,380
w naszym dzisiejszym społeczeństwie będzie służyć tylko jako tymczasowa łata

957
00:56:43,519 --> 00:56:48,389
przedłużając to, co szybko staje się przestarzałym systemem.

958
00:56:53,873 --> 00:56:57,945
(Narrator) W następnej części, będziemy badać nowe perspektywy

959
00:56:58,085 --> 00:57:01,666
w dziedzinach automatyzacji, nauki

960
00:57:01,806 --> 00:57:04,085
i zrównoważonej energii.

961
00:57:05,518 --> 00:57:09,804
a Projekt Venus zaprezentuje innowacyjny projekt społeczny.

962
00:57:10,635 --> 00:57:14,110
Jego głównym celem jest dobro ludzi

963
00:57:14,251 --> 00:57:18,011
dające wszystkim wysoki standard życia

964
00:57:18,150 --> 00:57:21,865
jednocześnie chroniąc ekosystem planety.

965
00:57:23,001 --> 00:57:26,367
Wyjaśnimy i zilustrujemy wiele propozycji:

966
00:57:26,507 --> 00:57:29,569
spójne systemy miejskie,

967
00:57:31,507 --> 00:57:34,044
kanały, które odprowadzą wzbierające wody morza

968
00:57:34,184 --> 00:57:36,315
na pustynie poniżej poziomu morza,

969
00:57:37,889 --> 00:57:41,934
morskie miasta dla rekultywacji środowiska oceanu,

970
00:57:43,065 --> 00:57:46,691
oraz inne ekscytujące scenariusze dla globalnej przebudowy.

971
00:57:52,291 --> 00:57:55,891
Ciąg Dalszy Nastąpi

972
00:57:57,000 --> 00:58:10,000
Tłumaczenie wykonane przez Linguistic Team International http://forum.linguisticteam.org